انواع آرتریت یا التهاب مفاصل: تفاوت آرتروز و روماتیسم مفصلی را بشناسید

آرتریت نوعی بیماری دردناک است که انواع مختلفی دارد. طبق گفته مؤسسه‌ی آرتریت (Arthritis Foundation)، بیش از ۵۰ میلیون بزرگسال و 300 هزار کودک آمریکایی به این بیماری دچارند. علت و نحوه‌ی درمان آرتریت به نوع آن بستگی دارد. به همین دلیل، برای یافتن بهترین درمان، باید نوع آرتریت خود را به درستی تشخیص دهید. پس، ادامه ی مقاله را بخوانید تا با انواع آرتریت و ویژگی های آن آشنا شوید.

آرتروز یا آرتریت استخوانی ( OA)

بیماری آرتروز یا «آرتریت استخوانی» که به آن «آرتریت دژنراتیو یا پیشرونده» نیز می‌گویند، شایع ترین نوع آرتریت است. متخصصان مؤسسه ی آرتریت (Arthritis Foundation) تخمین می زنند حدود ۲۷ میلیون آمریکایی به این نوع آرتریت دچار باشند.
در این بیماری غضروف مفاصل تحلیل می رود. سپس، استخوان ها به هم سائیده و مفاصل دردناک و ملتهب می شوند. آرتروز به استخوان صدمه می زند و گاهی سبب تشکیل استخوان اضافه (خار استخوان) می شود.
سن، چاقی مفرط، جراحات، سابقه‌ی خانوادگی و استفاده ی بیش از حد از مفصل، ریسک پیشرفت بیماری را افزایش می دهد. موارد زیر از علائم شایع آرتروز است:

• درد مفصل
• سفتی صبحگاهی مفاصل
• عدم هماهنگی حرکات بدن
• ناتوانی پیش رونده

پزشک برای تشخیص این بیماری، ضمن معاینه ی شما سابقه ی پزشکی تان را بررسی می کند. شاید نیز آزمایش های عکسبرداری و پرتوبرداری با اشعه ی ایکس را برایتان تجویز کند. همچنین، احتمال دارد برای بررسی عفونت مفصلی با استفاده از سرنگ و سوزن از مایع مفصلی شما نمونه برداری کند.

آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی (RA)

یکی دیگر از انواع آرتریت روماتیسم مفصلی است که طی آن بدن به بافت سالم مفصلی حمله می کند. بر اساس برآورد بنیاد آرتریت (Arthritis Foundation) حدود 1.5 میلیون بزرگسال آمریکایی روماتیسم مفصلی دارند. همچنین، زنان تقریباً سه برابر بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید دچارند.

علائم شایع این بیماری شامل سفتی صبحگاهی و درد مفصل (به ویژه به صورت قرینه در هر دو سمت بدن) است. در مراحل پیشرفته تر روماتیسم مفصلی، مفاصل بد شکل می شوند.
ممکن است روماتیسم مفصلی قسمت های دیگر بدن (مثل قلب، ریه، چشم‌ و پوست را نیز درگیر کند). معمولاً سندروم شوگرن با روماتیسم مفصلی همراه است. این وضع سبب خشکی شدید دهان و چشم ها می شود. علائم آن عبارتند از:

• مشکلات خواب
• وجود گره های روماتیسمی که زیر پوست و نزدیک مفاصلی مثل آرنج قرار دارند. این گره ها از سلول های متورم و التهابی تشکیل شده و هنگام لمس محکم و سفت اند.
• احساس کرختی و بی حسی،گرما، سوزش و سوزن سوزن شدن دست و پاها

تشخیص آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)

معمولاً پزشکان برای تشخیص آرتریت روماتوئید فقط به یک آزمایش اکتفا نمی کنند. بنابراین، روش های دیگری را نیز (نظیر بررسی سابقه ی پزشکی، معاینه ی پزشکی، تجویز آزمایش‌ اشعه ی ایکس یا عکس برداری‌) به کار می برند. همچنین، احتمال دارد آزمایش های زیر را از شما بخواهند:

• آزمایش فاکتور روماتوئید (RF test)
• آزمایش آنتی بادی های ضد سیترولینی (CCP)
• شمارش کامل سلول های خونی (CBC)
• تست CRP
• سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR)

در واقع، پزشکان با کمک این آزمایش ها، واکنش خود ایمنی و التهاب سیستمیک را دقیق تر تشخیص می دهند.

آرتریت کودکان و نوجوانان (JA)

به گفته ی بنیاد آرتریت، حدود 300 هزار کودک آمریکایی به آرتریت کودکان و نوجوانان دچارند. آرتریت کودکان و نوجوانان اصطلاح جامعی است که برای اشاره به انواع آرتریت های کودکان به کار می رود. رایج ترین نوع آن آرتریت ایدیوپاتیک (با منشأ ناشناخته) کودکان و نوجوانان (JIA) است که اغلب به نام روماتیسم مفصلی کودکان و نوجوانان شناخته می شود. علت بروز این بیماری گروهی از اختلالات خودایمنی است که بر مفاصل کودکان اثر می گذارد.

آرتروز ناشناخته ی کودکان و نوجوانان، افراد کمتر از ۱۶ سال را مبتلا می کند و با علائم زیر همراه است:

• گرفتگی و انقباض بافت های نرم و ماهیچه ها
• تخریب استخوان ها
• تغییر الگوهای رشد
• بدشکلی مفاصل

در برخی موارد این نوع آرتریت موجب درد چند ماهه مفاصل، التهاب و تورم، سفتی، خستگی و تب هم می شود.

اسپوندیلو آرتروپاتی (اختلالات مفاصل ستون فقرات)

ابتدا لازم است تفاوت «آرتروپاتی» و «آرتریت» را بدانید. آرتریت نوعی از آرتروپاتی یا همان اختلالات مفصلی است. در آرتریت، مفاصل ملتهب می شوند، در حالی که برخی از اختلالات مفصلی بدون التهاب اند و در دسته‌ی کلی تری به نام آرتروپاتی یا اختلال مفصل جای می گیرند. اسپوندیلو آرتروپاتی اختلالات مفاصل ستون فقرات است. (التهابی و غیر التهابی)

اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) یا همان روماتیسم ستون فقرات و انواع دیگر اسپوندیلو آرتروپاتی، دسته ای از اختلالات خود ایمنی است که طی آن سیستم ایمنی بدن به محل اتصال تاندون ها و رباط‌ها به استخوان حمله می کند. احساس درد و سفتی (مخصوصاً در پایین کمر) از علائم این بیماری است. اگر به این بیماری مبتلا باشید، به احتمال زیاد ستون فقرات شما بیش از بخش های دیگر بدنتان، درگیر خواهد شد.

روماتیسم ستون فقرات،شایع ترین این اختلالات است. این بیماری عمدتاً بر ستون فقرات و لگن تأثیر می گذارد، اما ممکن است سایر مفاصل بدن را نیز درگیر کند.

انواع دیگر اسپوندیلو آرتروپاتی ها

دسته ی دیگری از اسپوندیلو آرتروپاتی ها، به مفاصل محیطی نظیر مفاصل دست و پا حمله می کنند. گاهی در بیماری روماتیسم ستون فقرات استخوان‌ ها ادغام می شوند و جوش می خورند. در نتیجه، ستون فقرات تغییر شکل می دهد و شانه و لگن مختل می شود.

روماتیسم ستون فقرات ارثی است. بیشتر افرادی که به روماتیسم ستون فقرات مبتلایند، ژن HLA-B27 را دارند. اگر روماتیسم ستون فقرات دارید و از نژاد قفقازی (ساکنان ناحیه ی‌ بین دریای خزر تا دریای سیاه شامل برخی نقاط کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، ایران، روسیه و ترکیه) هستید، به احتمال زیاد این ژن را هم دارید. این بیماری در مردان بیش از زنان شایع است.

برخی بیماری های دیگر از دسته‌ی اسپوندیلوآرتریتیک نیز با ژنHLA-B27 مرتبط اند، از جمله:

• آرتریت واکنشی که قبلاً به «سندروم رایتر» معروف بود.
• آرتریت پسوریاتیک
• آرتروپاتی انتروپاتیک،که به دستگاه گوارش مرتبط است.
• التهاب حاد عنبیه
• روماتیسم ستون فقرات کودکان و نوجوانان

لوپوس اریتماتوز (SLE)

یکی دیگر از انواع آرتریت لوپوس اریتماتوز سیستمیک، است که بر مفاصل و بسیاری از انواع بافت هم بندی (پوششی) بدن شما تأثیر می گذارد. همچنین، ممکن است به پوست، ریه، کلیه‌، قلب و مغز هم آسیب برساند.

این بیماری بیشتر در زنان شایع است، به ویژه، زنانی که نژاد آسیایی (مردم شرق دور، جنوب شرق آسیا و شبه قاره هند (یعنی کشورهای کمبوجیه، چین، هند، اندونزی، ژاپن، کره، مالزی، پاکستان، جزیره های فیلیپین، تایلند و ویتنام)) یا آفریقایی (مردم سیاه پوست) دارند. درد و التهاب مفصل از علائم رایج لوپوس اریتماتوز است. نشانه های دیگر آن عبارت اند از:

• درد قفسه سینه
• خستگی
• تب
• اضطراب
• ریزش مو
• زخم های کوچک در دهان
• دانه‌های (راش) قرمز صورت
• حساسیت به نور خورشید
• تورم گره های لنفاوی

وقتی بیماری پیشرفت می کند، ممکن است عوارض شدیدتری را تجربه کنید. عوارض لوپوس اریتماتوز در افراد مختلف، متفاوت است، اما درمان زودهنگام و همکاری با پزشک در کنترل و مدیریت این بیماری مؤثر است.

نقرس

نقرس نوع دیگری از آرتریت است که طی آن کریستال های اوره داخل مفاصل تجمع می کنند. سطح بالای اسید اوریک در جریان خون، ریسک ابتلای شما به نقرس را افزایش می دهد. متخصصان برآورد می کنند 9/3 درصد از بزرگسالان آمریکایی به نقرس مبتلا باشند. 9/5 درصد از این تعداد را مردان و ۲ درصد را زنان تشکیل می دهند.

سن، رژیم غذایی، مصرف الکل و سابقه ی خانوادگی خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد. گاهی، نقرس به شدت، دردناک است. مفصل انگشت پا، بیشتر از مفاصل دیگر به نقرس دچار می شود، اما مفاصل دیگر نیز ممکن است به آن درگیر شوند. به همین دلیل، ممکن است قرمزی، تورم و درد شدید را در این اعضا نیز تجربه کنید:

• پنجه پا
• کف پا
• قوزک پا
• زانو
• دست ها
• مچ‌ دست

حمله شدید نقرس احتمال دارد چند ساعت در روز طول بکشد، اما درد تا روزها و هفته ها ادامه می یابد. همچنین، ممکن است نقرس با گذر زمان، تشدید شود.

آرتریت عفونی و واکنشی

در آرتریت عفونی مفاصل به دلیل عفونت ملتهب، دردناک یا تورم می شوند. برخلاف سایر انواع آرتریت معمولاً باکتری، ویروس‌، انگل یا قارچ عفونت را در آرتریت عفونی مفاصل آغاز می کند. عفونت ممکن است در جای دیگری از بدن آغاز شود و بعد تا مفاصل گسترش یابد. این نوع آرتریت اغلب با تب و لرز همراه است.

آرتریت واکنشی زمانی رخ می دهد که عفونت بخشی از بدن، سیستم ایمنی را مختل و مفصل بخش دیگری را ملتهب کند. این عفونت اغلب در دستگاه گوارش، مثانه و اندام های جنسی رخ می دهد.
آرتریت واکنشی را با آزمایش خون، ادرار و مایع داخل مفصل تشخیص می دهند.

آرتریت پسوریاتیک (PsA)

بررسی ها نشان می دهد، حدود ۳۰ درصد مبتلایان پسوریازیس، به آرتریت پسوریاتیک هم دچارند. بیماران معمولاً قبل از شروع آرتریت پسوریاتیک، به پسوریازیس مبتلا می شوند. در این بیماری انگشت ها بیشتر از اعضای دیگر درگیر می شوند، ولی این وضعیت دردناک، بر مفاصل دیگر نیز اثر می گذارد. در آرتریت پسوریاتیک انگشت ها به شکل سوسیس در می آیند و ناخن‌ ها فرورفته و ضعیف می شوند.

پیشرفت این بیماری ستون فقرات را نیز درگیر می کند و صدمات آن مشابه روماتیسم ستون فقرات (اسپوندیلیت انکیلوزان) است. اگر به پسوریازیس دچارید، احتمال دارد به آرتریت پسوریاتیک هم مبتلا شوید. پس، اگر علائم پسوریاتیک شروع شد، به سرعت نزد پزشک بروید تا درمان شوید.

اختلالات مفصلی دیگر و درد مفصل

بسیاری از اَشکال آرتریت و اختلالات دیگر نیز ممکن است موجب درد مفاصل شوند. چند نمونه از این موارد را توضیح می دهیم:

• سندروم فیبرومیالژیا: اختلالی است که طی آن پردازش پیام درد در مغز مختل می شود، به طوری که درد مفاصل و ماهیچه ها را بیشتر حس می کنید.
• اسکلرودرما: نوعی اختلال خود ایمنی است که طی آن پوست بافت های هم بند سفت و ملتهب می شود. در نتیجه، عضو آسیب می بیند.

اگر درد و سفتی مفصل یا علائم دیگر را دارید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک علت مشکلات شما را تشخیص می دهد و به درمان شما کمک می کند. خبر خوب اینکه، به زودی با درمان های طبیعی و خانگی کنترل درد انواع آرتریت در این وبلاگ آشنا می شوید.