واریس پا چیست؟ علائم و راه های درمان واریس پا

درمان واریس پا یا عروق عنکبوتی از جمله درگیری های مردم و به ویژه زنان است. چراکه واریس پا علی رغم اثر منفی بر زیبایی پوست که باعث کاهش اعتماد به نفس مبتلایان می‌شود، برای اکثر بیماران مشکلات دیگری را نیز ایجاد می‌کند که از جمله می‌توان به درد پا و سنگینی پا، بی قراری پا، متورم شدن مچ پا در اثر ایستادن طولانی مدت و گرفتگی عضلات پا اشاره کرد.

گاهی حتی ممکن است فرد را از انجام فعالیت های روزانه خود هم ناتوان کند. به طور مثال شخصی که از واریس پا رنج می‌برد در بعضی مواقع به سختی می‌تواند روی پاهای خود بایستد. آیا شما هم با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنید؟

اگر پاسختان مثبت است دیگر جای نگرانی نیست. ما در این مطلب سعی داریم این مشکلی که این روزها همه را درگیر خود کرده بررسی کنیم و راه حل ها و شیوه‌های درمانی متناسب با آن را با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید.

واریس پا چیست؟

واریس پا یا عروق عنکبوتی، شایع‌‌ترین بیماری عروقی انسان است که اغلب زنان باردار و افراد مسن به آن مبتلا هستند. به سیاهرگ‌های بزرگی که ورم کرده و به هم پیچیده‌اند و به رنگ‌های آبی، قرمز یا به رنگ خود پوست روی سطح پوست ظاهر می‌شوند، رگ های واریسی می‌گویند. عروق عنکبوتی معمولاً شبیه شبکه تار عنکبوت دیده می‌شوند.

عروق واریسی علاوه بر ایجاد ظاهری نازیبا در پاها، می‌توانند ناراحتی شدیدی نیز ایجاد کنند و حتی در بعضی مواقع عوارض ناخوشایندی چون بروز لخته های خونی و زخم های باز را در پی داشته باشند. امروزه به لطف درمان‎‌های کم تهاجمی می‌توان رگ های واریس پا را محو کرد و از شرشان خلاص شد و علائم مربوط به آن مانند درد و خستگی را کاهش داده و از تشدیدشان جلوگیری کرد.

مشکل دیگری که ممکن است در اثر واریس ایجاد شود، بی‌حسی یا گزگز دست و پا است. هنگامی که رگ‌های یک عضو دچار مشکل می‌شوند، خون‌رسانی و به طبع، اکسیژن‌رسانی به آن ناحیه کاهش می‌یابد. نتیجه این وضعیت، بی حس شدن یا گرفتگی عضلات پا یا دست است. البته دست و پا تنها اعضایی نیستند که ممکن است دچار واریس شوند، برای مثال رگ‌های صورت نیز می‌توانند درگیر این مشکل شوند. در این‌باره می‌توانید مقاله واریس صورت را مطالعه نمایید.

علت واریس پا چیست؟

رگ های واریس و عروق عنکبوتی در واقع رگ‌های آسیب دیده بدن شما هستند. ضربان قلب، خون را به سمت اندام‌ها و عضلات در سراسر بدن می‌فرستد؛ اما برای بازگرداندن مجدد خون از اندام‌های تحتانی به قلب، مکشی وجود ندارد و ادامه جریان خون نیازمند مکانیسم‌های دیگری از جمله عملکرد دریچه‌های درون رگ‌های پاها است.

در رگ‌های سالم این دریچه‌ها خون را به صورت یک طرفه به قلبمان می‌فرستند؛ اما زمانی که این دریچه‌ها ضعیف شوند اجازه می‌دهند جریان خون به عقب برگردد و داخل رگ‌ها جمع شود. این تراکم خون درون رگ، موجب فشار به دیواره‌ی عروق می‌شود. در اثر این فشار مداوم، دیواره ضعیف و متورم شده و در نهایت واریس و عروق عنکبوتی پدیدار می‌شوند.

چه کسانی به واریس پا مبتلا می‌شوند؟

احتمال بروز بیماری واریس در برخی افراد بیشتر است. به عبارت دیگر، اگر یکی از اعضای خانواده‌تان (که پیوند خونی با شما دارد)، سابقه ابتلا به بیماری واریس را داشته باشد، شما بیش از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارید.

همچنین به یاد داشته باشید که اگر شما بیشتر اوقات برای مدت طولانی به حالت ایستاده و یا نشسته هستید ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور دچار این مشکل شوید.

واریس پا در دوران بارداری بسیار شایع است. همجنین افزایش سن، تابش نور خورشید و تغییرات هورمونی یا وارد شدن آسیب نیز از دیگر دلایل بروز عروق عنکبوتی هستند.

راه های درمان واریس پا

پزشک متخصص بهترین روش درمان را متناسب با شرایط بیمار برای تسکین علائم واریس و عروق عنکبوتی پیشنهاد می‌کند. گزینه‌های درمانی بیماری واریس شامل شیوه‌های خودمراقبتی و در مراحل پیشرفته جراحی‌های ساده و سرپایی است.

درمان واریس پا با ورزش و خود مراقبتی

شامل راهکارهایی است که متخصص عروق (a phlebologist or an angiologist) به شما ارائه می‌کند تا بتوانید به نوعی گردش خون خود را بهبود ببخشید. این راهکارها عبارت‌اند از:

• ورزش کنید: هرقدر عضلات پای شما قوی‌تر باشند، احتمال ضعیف شدن دریچه‌های رگ‌ها و تجمع خون در پاها کمتر می‌شود.
• پاهای خود را در بازه‌های زمانی مختلف بالا ببرید: قرار دادن پاها بالاتر از قلب، به بازگشت خون از پاها به سوی قلب کمک کرده و از فشار وارده به دیواره رگ‌ها می‌کاهد.
• اگر برای مدت طولانی می‌نشینید، لازم است هر 30 دقیقه یک بار بلند شوید و کمی قدم بزنید. انقباض عضلات پای شما هنگام راه رفتن، به بازگرداندن خون به سوی قلب و کاهش فشار وارده بر دیواره رگ‌ها کمک می‌کند.
• اگر برای مدت طولانی می‌ایستید، لازم است هر 30 دقیقه یک بار به خودتان استراحت بدهید. بی‌حرکت ایستادن، فشار زیادی را بر رگ‌های پای شما وارد می‌کند.
• از حمام طولانی مدت در وان آب داغ بپرهیزید. دمای بالا باعث گشاد شدن عروق و تجمع خون بیشتر درون رگ‌ها می‌شود.

به خاطر داشته باشید که راهکارهای خود مراقبتی نمی‌توانند شما را به طور کامل از شر واریس و عروق عنکبوتی موجود خلاص کنند، اما تا حد بسیار زیادی، مانع از بروز عروق عنکبوتی و واریس جدید می‌شوند.

جوراب واریس

این جوراب‌ها با اعمال فشار مداوم، تا حدی اثر ناشی از ضعف دریچه‌های رگ‌های پا را کاهش می‌دهند و به بازگشت جریان خون به قلب کمک می‌کنند. در نتیجه، تورم در بخش‌های پایینی پا کاهش یافته و از لخته شدن خون جلوگیری می‌شود. البته با وجود پوشیدن این جوراب ها ممکن است باز هم عروق واریسی و عنکبوتی خود را ببینید.

توجه داشته باشید که پیش از خرید جوراب واریس لازم است حتماً با یک متخصص مشورت کنید تا جورابی با اندازه و فشار مناسب را به شما پیشنهاد کند.

اسکلروتراپی یا درمان عروق واریسی

اسکلروتراپی از رایج‌ترین روش‌های درمانی موجود برای عروق واریسی است. متخصصان طی سال‌ها موفق شده‌اند اسکلروتراپی را ایمن‌تر کرده و نتایج بهتری به بیماران ارائه کنند. امروزه متخصصان عروق از این روش برای درمان عروق واریسی و عنکبوتی کوچک استفاده می‌کنند. اگر تصمیم به اسکلروتراپی دارید، بهتر است با فرآیند درمانی آن آشنا شوید.

مراحل اسکلروتراپی

• پزشک متخصص ماده شیمیایی را مستقیماً به درون رگ آسیب دیده تزریق می‌کند تا باعث تحریک دیواره‌ها شود. تزریق در چند ناحیه مختلف از دیواره انجام می‌شود.
• بعد از تزریق، نواحی آسیب دیده مدتی ماساژ داده می‌شوند.
• لازم است یک جوراب واریس برای هر پا بپوشید.
• شما برای مدتی تحت نظر بوده و سپس اجازه بازگشت به منزل را خواهید داشت.
• به منظور جلوگیری از بروز عوارض جانبی احتمالی، لازم است هر روز پیاده روی کنید و جوراب های واریس را طبق دستور پزشک بپوشید. اغلب به بیماران توصیه می‌شود تا این جوراب ها را برای مدت 2 تا 3 هفته بپوشند.
• بیشتر افراد می‌توانند بلافاصله پس از یک روز از انجام این روش، سر کار بروند و به بیشتر امور روزمره خود بپردازند.

اسکلروتراپی باعث می‌‎شود تا دیواره رگ‌ها به هم بچسبند تا خون نتواند در آن‌ها جاری شود و تجمع کند. این امر باعث بهبود گردش خون در عروق و کاهش تورم پا می‌شود.

به لطف این روش، معمولاً مویرگ‌های عنکبوتی طی 3 تا 6 هفته ناپدید می‌شوند و در نهایت پس از طی 3 تا 4 ماه به طور کامل درمان خواهند شد. برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی، ممکن است نیاز باشد 2 یا 3 بار دیگر آن را تکرار کنید.

این روش درمانی نیازی به بستری شدن و بیهوشی ندارد و در مطب پزشک توسط متخصص یا جراح انجام می‌شود.

درمان واریس پا با لیزر

متخصصین عروق، اغلب برای درمان مویرگ‌‌های عنکبوتی و عروق کوچک واریسی از لیزر استفاده می‌کنند. در این روش درمانی پزشک پرتو (نور) لیزر را به طور مستقیم بر روی رگ های آسیب دیده می‌تاباند، مویرگ‌های عنکبوتی بلافاصله محو می‌شوند.

عروق واریسی بزرگ‌تر ابتدا تیره و در نهایت طی مدت 1 تا 3 ماه به طور کامل ناپدید می‌شوند. برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی با لیزر، ممکن است لازم باشد چند بار دیگر آن را تکرار کنید. بیشتر افراد بلافاصله یک روز پس از انجام این روش، می‌توانند مشغول به کار شوند و به زندگی روزمره خود بپردازند. بعد از هر روش درمانی توصیه می شود برای مدت کوتاهی جوراب واریس بپوشید.

برای دست‌یابی به نتیجه بهتر توصیه می‌شود 3 تا 4 هفته در معرض تابش نور آفتاب قرار نگیرید. به این ترتیب از ایجاد لکه‌های تیره و ایجاد عروق عنکبوتی و واریس جدید و سایر مشکلاتی که در اثر تابش خورشید رخ می‌دهد، جلوگیری می‌کنید.

لیزر درمانى درون وریدى (EVLT) و درمان رادیوفرکانسی ( RFA)

EVLT و RFA از جدیدترین روش های درمان واریس هستند و اغلب به نوعی جایگزین جراحی برداشت ورید می‌شوند. هر دو این روش های جراحی از روش تخریب درون وریدی استفاده می‌کنند و درمان قطعی واریس پا هستند. متخصصین عروق از روش EVLT برای مویرگ های عنکبوتی و عروق واریسی کوچک و از روش RFA برای درمان عروق واریسی بزرگ‌تر استفاده می‌کنند.

آکادمی درماتولوژی امریکا، شیوه ی درمانی در این دو روش را به صورت زیر شرح می‌دهد:

• ابتدا با استفاده از بیهوشی موضعی ناحیه آسیب دیده بی‌حس می‌شود. بی حسی موضعی باعث تورم این نواحی می‌شود.
• سپس متخصص یا جراح عروق برش کوچکی در ناحیه ایجاد کرده و کاتتر (در روش RFA) یا فیبر لیزری (در روش EVLT) را وارد ورید آسیب دیده می‌کند. با فعال شدن لیزر یا دستگاه رادیوفرکانسی، گرمای عروق بالا رفته و در نهایت موجب از بین رفتن یا بسته شدن آن‌ها می‌شود. این گرما به بافت‌ها و نواحی اطراف هیچ گونه آسیبی وارد نمی‌کند.
• پس از درمان با این روش، جوراب واریس می‌پوشید.
• در این مرحله برای مدت کوتاهی تحت نظر پزشک هستید و سپس می‌توانید به خانه بروید و به زندگی عادی خود ادامه دهید.
• توصیه می‌شود برای پیشگیری از برخی عوارض جانبی کوتاه ‌مدت این روش درمانی، مانند تورم و التهاب، برای مدت 1 تا 2 هفته از جوراب واریس استفاده کنید.
• در این روش نیازی به استراحت طولانی مدت ندارید و از روز بعد از درمان می‌توانید فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.

در روش های EVLT و RFA حدوداً یک سال طول می‌کشد تا عروق به طور کامل ناپدید شوند. برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی ممکن است لازم باشد 1 یا چند بار دیگر آن را تکرار کنید.

آیا قبل از درمان واریس پا معاینه حضوری لازم است؟

برای تشخیص واریس و تعیین نوع درمان، متخصص یا جراح عروق باید شما را به صورت حضوری معاینه کند. در معاینه حضوری، پزشک با دقت رگ های پا را بررسی کرده و از سابقه پزشکی‌تان مطلع می‌شود. گاهی لازم است آزمایش‌های غیرتهاجمی نیز بر روی رگ‌های پا انجام شود.

در نهایت پزشک، با بررسی تمامی اطلاعات به دست آمده تعیین می‌کند که آیا اصلاً نیاز به درمان واریس وجود دارد یا خیر؛ و اگر چنین باشد چه درمانی برای شما مناسب خواهد بود. گاهی برای کسب نتیجه بهتر و کاهش عوارض واریس توصیه می‌شود از بیش از یک روش درمانی کمک بگیرید.

و در آخر با توجه به روش درمانی توصیه شده توسط متخصص، در صورتی که تحت پوشش بیمه باشید لازم است مطلع شوید که هزینه لیزر واریس پا و یا روش‌های درمانی دگیر را شامل می‌شود یا خیر. زیرا ممکن است در صورت تشخیص این عمل جهت بهبود زیبایی، سازمان بیمه هزینه‌ای را تقبل نکند.

از افراد متخصص کمک بگیرید

کسب بهترین نتیجه از درمان واریس و عروق عنکبوتی تا حد زیادی به مهارت و تخصص پزشک شما بستگی دارد. با توجه به پیشرفت علم پزشکی، امروزه روش‌های ایمن‌تر و کم تهاجمی‌تر برای درمان این مشکل ارائه شده است، که متخصص می‌تواند بر حسب شرایط ویژه شما از آن بهره گیرد.

تجربه شما

تجربه شما در این زمینه چیست؟ اگر مبتلا به این بیماری هستید چه راهکارهایی را برای درمان واریس پا در پیش گرفتید؟ آیا این مسئله زندگی روزمره تان را تحت تأثیر قرار داده است؟ آیا توانستید این مشکل را پشت سر بگذارید یا خیر. اگر توانستید آن را درمان کنید چه توصیه‌هایی برای دیگر مبتلایان دارید و فکر می‌کنید کدام شیوه درمانی کارآمدتر است؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید و یا اگر سؤال یا پیشنهادی دارید حتماً با ما در میان بگذارید.

تیم نویسندگان

دکتر زهرا کلاهدوز

• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید
• 14 خواص چای سبز برای سلامت پوست و مو
• فشار خون بالا: علل، علائم و راه‌های درمان
• علائم کم خونی (آنمی) چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟