اگر به دنبال این هستید که بیماری اگزما پوستی چیست؟ احتمالا نام آن را جایی شنیده اید و یا متاسفانه یکی از آشنایانتان به آن مبتلا شده است. در این مقاله هر آنچه باید درمورد این بیماری پوستی بدانید را به دست خواهید آورد.
بیماری اگزما پوستی چیست؟
اگزما (آماس پوست) شرایطی است که در آن پوست دچار خارش، قرمزی، التهاب و پوسته ریزی می‌شود. پزشکان هنوز دلایل بروز این عارضه را نمی‌دانند. اما این بیماری معمولاً در افرادی که حساسیت (آلرژی) دارند، بروز می‌کند. اگزما گاهی ریشه‌ی ژنتیکی دارد و ممکن است در بین اعضای یک خانواده شایع باشد.
علائم اگزما چیست؟
موارد زیر از نشانه‌های اگزما هستند:
- خارش شدید پوست
- قرمزی پوست
- جوش‌های ریز
- پوسته پوسته شدن پوست
- خشکی پوست
نشانه‌های اگزما بیشتر در پنج سال نخست زندگی مشاهده می‌شود. اما، اگزما فقط مختص این دوره نیست و افراد در دوره‌های سنی مختلف ممکن است دچار آن شوند. جالب است بدانید نشانه‌های اگزما در بزرگسالان و کودکان متفاوت است. در ادامه این تفاوت‌ها را شرح داده‌ایم.
کودکان: نشانه‌ها و علائم اگزما در کودکان در مراحل اولیه بسیار متفاوت است. اگر فرزند شما به تازگی به دنیا آمده و کمتر از 6 ماه دارد باید توجه داشته باشید که بین دو تا 6 ماهگی (و تقریبا پیش از پنج سالگی)، کودکان مبتلا به اگزما علائمی مانند خارش، خشکی، قرمزی و برآمدگی‌های کوچک در پوست گونه، پیشانی یا سر خود دارند.
با بزرگتر شدن کودک، معمولا بثورات از حالتی که در ابتدا به وجود آمدند فلسی شکل‌تر می‌شوند و پوست به شدت خشک شده و خارش دارد. با گذشت زمان، این علائم شدیدتر شده و افزایش می‌یابند در حالی که ممکن است با عودهایی همراه شوند که به صورت دوره‌ای رخ می‌دهد.
نوجوانان و بزرگسالان: اگزما در این افراد، بیشتر در اطراف گردن، برآمدگی آرنج و پشت زانوها دیده می‌شود. گاهی مچ دست، دست‌ها (مچ تا انگشتان)، ساعد و صورت نوجوانان و بزرگسالان نیز ممکن است درگیر شود.
اگزما ممکن است پوست نوجوانان و بزرگسالان را ضخیم و تیره کند. همچنین، گاهی این بیماری باعث خارش شدید پوست افراد می‌شود و به همین خاطر زخم‌هایی را بر پوستشان ایجاد می‌کند.
انواع اگزمای پوستی
اگزما انواع بسیار زیادی دارد و ممکن است شما در هر زمان به بیش از یک نوع از این بیماری مبتلا باشید. این در حالی است که تمامی انواع اگزما باعث ایجاد خارش و قرمزی پوست می‌شوند، اما برخی حتی ممکن است عوارضی چون ایجاد زخم‌های آبدار، خشکی، زبری و پوسته‌پوسته شدن پوست را به همراه داشته باشند.
اگزما چندین نوع مختلف دارد که عبارتند از:
- درماتیت آتوپیک
- درماتیت تماسی
- اگزمای دیس هیدروتیک
- درماتیت/اگزمای نومولار
- درماتیت سبورئیک
- درماتیت ساکن
اگزما ممکن است نواحی مختلف بدن را درگیر کند. اگزمای دست یک بیماری پوستی شایع است. این بیماری ممکن است با التهاب، پوسته‌ریزی، خشکی، قرمزی، خارش یا حتی تاول زدن پوست همراه باشد. عوامل ژنتیکی، آلرژن‌های تماسی و مواد تحریک کننده در بروز این نوع اگزما دخیلند. این بیماری بیشتر در افرادی دیده می‌شود که با مواد شیمیایی و عوامل تحریک کننده سر و کار دارند.
یکی از شایع‌ترین انواع اگزما، اگزمای پوست سر است که اغلب با علائمی چون خارش، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن پوست سر همراه است. این نوع اگزما درماتیت سبورئیک (Seborrheic dermatitis) نامیده می‌شود. البته درماتیت سبورئیک در نوزادان با نام بیماری کلاه گهواره شناخته می‌شود.
آزمایشی برای بیماری اگزما پوستی وجود دارد؟
حال که این اطلاعات را خواندید، شاید برایتان سؤال پیش آمده باشد که آیا آزمایشی وجود دارد که نشان دهد اگزما داریم؟ و آیا آزمایشات در درمان اگزمای پوستی نقشی دارند؟
در پاسخ باید بگوییم اگزما هیچ آزمایشی ندارد. اما پزشکان و پرستاران با معاینه پوست شما یا کودکتان و پرسیدن چند سؤال می‌توانند تشخیص دهند که دچار اگزما هستید یا نه؟
برای کاهش علائم اگزما پوستی چه کار کنیم؟
اگر اگزما دارید، حتماً از یک لایه‌ی ضخیم پماد یا کرم مرطوب کننده بدون بو برای جلوگیری از خشکی پوست‌تان استفاده کنید. همچنین، توصیه می‌کنیم از مواردی که موجب تشدید اگزما می‌شود، دوری کنید. یعنی عواملی مانند:
- گرما یا تعریق بیش از حد
- حضور در هوای بسیار خشک
- استرس یا نگرانی
- تغییرات ناگهانی دما
- صابون یا محصولات پاک کننده‌ی خشن
- استفاده از عطر
- مراقبت نکردن از پوست خشک
- پوشیدن پشم یا لباس‌هایی با الیاف مصنوعی مثل پلی استر
بیماری اگزمای پوستی چگونه درمان می‌شود؟
با پیشرفت علم، روش‌های درمانی اگزما نیز پیشرفت کرده‌اند. اما، درمان قطعی‌ای برای آن وجود ندارد.
درمان اگزما با توجه به نوع و شدت آن متفاوت است؛ تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای بدون نسخه، تجویز داروهای مختلف (خوراکی، تزریقی و موضعی و بیولوژیک) و نوردرمانی از جمله شیوه‌های درمان اگزمای پوستی هستند.
راه های درمان بیماری اگزما پوستی
1) مصرف کرم و پماد مرطوب‌کننده
طبق انجمن ملی اگزمای امریکا، موثرترین راه برای درمان خشکی پوست، رساندن رطوبت به آن، از طریق حمام کردن و مرطوب کردن صحیح است. برای درمان اگزمای پوستی، استفاده از کرم مرطوب کننده کمک می‌کند تا پوست مرطوب بماند. در برخی موارد ممکن است، علاوه بر استفاده از کرم و دارو، به بیمار پیشنهاد شود تا از پانسمان مرطوب استفاده کند.
باید بدانید اگر کرم یا پماد را بعد از حمام یا دوش گرفتن، استفاده کنید، رطوبت پوست‌تان بیشتر حفظ می‌شود. برخی افراد محصولاتی را امتحان می‌کنند که می‌توان در وان حمام ریخت، مانند روغن یا جو دوسر.
2) مصرف کرم و پماد کورتیکو استروئیدی
کورتیکو استروئیدها را به نام کورتون‌ها هم می‌شناسند. این محصولات جذب پوست می‌شوند و خارش و قرمزی آن را تسکین می‌دهند. (در موارد حاد ممکن است شما به قرص‌های استروئیدی نیاز داشته باشید اما پزشک یا پرستار شما خیلی زود این درمان استروئیدی را پایان می‌دهد. درست است که این داروها کمک کننده هستند، اما مشکلات خاص خودشان را هم به همراه دارند.)
3) استفاده از داروهایی که روی سیستم ایمنی بدن اثر می‌گذارند
این داروها فقط برای افرادی استفاده می‌شود که با درمان‌های دیگر که کم عارضه‌تر هستند، بهبود نیافته‌اند.
4) مصرف قرص‌های آنتی هیستامین
آنتی هیستامین دارویی است که بیشتر مردم هنگام بروز آلرژی مصرف می‌کنند. مصرف آنتی هیستامین می‌تواند به کاهش خارش و تسکین اگزما در بعضی از افراد کمک کند. برخی نیز فکر می‌کنند که این داروها برای‌شان اثری ندارد.
بیشتر افرادی که مبتلا به بیماری اگزما پوستی هستند، شب ها دچار خارش شدیدی می‌شوند و این مسئله نمی‌گذارد شب راحت بخوابند. اگر شما هم این مشکل را دارید، آن را با پزشک خود مطرح کنید. او می‌تواند با تجویز یک آنتی هیستامین به راحت خوابیدن شما کمک کند.
5) نور درمانی
نور درمانی یا اشعه درمانی می‌تواند به درمان اگزمای پوستی کمک کند، ولی متخصصان و کارشناسان نگران افزایش خطر سرطان پوست در این گونه افراد هستند. به همین دلیل پزشکان زیاد از نور درمانی استفاده نمی‌کنند.
در طول نوردرمانی پوست در معرض نوع خاصی از نور به نام فرابنفش قرار می‌گیرد. این درمان معمولاً در مطب پزشکان انجام می‌شود. معمولاً، متخصصان این درمان را به افرادی توصیه می‌کنند که درمان‌های دیگر به آنان کمکی نکرده است.
آیا می‌شود از ابتلا به اگزما پوستی پیشگیری کرد؟
شاید! کودکانی که یک والد، برادر یا خواهر مبتلا به اگزما دارند، به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا می‌شوند. در این کودکان استفاده از کرم‌ها و پمادهای مرطوب کننده در سال اول (درست از زمان تولد) می‌تواند موجب پیشگیری از اگزما شود.
اما پزشکان هنوز نمی‌دانند آیا این اقدام موجب پیشگیری از اگزما در دوره‌ی بزرگسالی هم می‌شود یا نه.
نظر شما
حال که با بیماری اگزما پوستی آشنا شدید، به ما بگویید اطلاعات بالا برایتان مفید بود یا نه؟ چه سؤالی برایتان بی‌پاسخ ماند؟ آیا تا به حال اگزما را تجربه کرده‌اید؟ چگونه آن را درمان کردید؟ حتما نظر بدهید و سؤال‌های خود را بپرسید. به پرسش‌هایتان پاسخ خواهیم داد.
منابع:
www.nationaleczema.org/eczema/treatment
www.uptodate.com/contents/treatment-of-atopic-dermatitis-eczema
