آیا تا به حال به این مسئله اندیشیده‌اید که احساس خجالت و شرم از بدن در بسیاری جوامع، تا چه حد فراگیر است؟ طبق مطالعات و داده‌های آماری، حدود 91 درصد از زنان، حس مثبتی به بدنشان ندارند. این مسئله در مردان نیز بسیار مشاهده می‌شود. نارضایتی از ظاهر، می‌تواند به مشکلات جسمی و روحی قابل توجهی منجر شود و تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد.
متأسفانه در جامعه ما نیز دوست‌داشتن بدن خود، مسئله‌ای مهجور و تاحدی خنده‌دار محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد اصلاح‌کردن این باور در میان مردم به سال‌ها تلاش نیاز داشته باشد. ناگفته پیداست پیش از اینکه بتوانیم بر بادی شیمینگ غلبه کرده و عشق به بدن خود را تجربه کنیم، با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستیم.
عکس‌ها، مقالات، ویدئوها و وبلاگ‌ها پیوسته این پیام را به ما منتقل می‌کنند که شکل ظاهری ما باید چگونه باشد. روزی چندبار در مقالات می‌بینید که به شما نوید می‌دهند با ارائه راهکارهای جدیدی می‌توانند اندامی ایده‌آل برای شما ایجاد کنند تا در لباس‌های خاص زیبا به نظر برسید؟ این نوع پیام‌ها گاهی به‌قدری طبیعی و عادی به نظر می‌رسند که ما حتی متوجه عمق مضمون پیامی که دریافت می‌کنیم نمی‌شویم؛ پیامی که غیرمستقیم به ما می‌گوید بدنمان به اندازه کافی خوب نیست.
شرم از بدن (Body shaming) به قدری در جوامع امروزی ریشه دوانده که تا حد زیادی به یک باور عمیق تبدیل شده است. اما در واقع، برای حضور در اجتماع لازم نیست شکل طبیعی بدن خود را تغییر دهید.
در این مقاله به بررسی آنچه امروزه با عنوان شرم از بدن یا تن شرمی مطرح شده، عوامل ایجاد آن و چگونگی مقابله با این طرز فکر و نیز رهایی از رنج آن می‌پردازیم.
شرم از بدن چیست؟
اینکه انسان دوست دارد همیشه بهتر، سریع‌تر و قوی‌تر از سایرین باشد یک تمایل طبیعی در بسیاری از افراد است، اما این شوق برای بهترشدن می‌تواند به عوارض جدی در سلامت روان منجر شود، به ویژه هنگامی که نوبت به خصوصیات ظاهری ما می‌رسد.
رسانه‌ها معمولاً از شخصیت‌هایی که اضافه‌وزن دارند به‌عنوان ابزارهای سرگرمی در برنامه‌های نمایشی استفاده می‌کنند. این رویه به ساختن شوخی‌های افراطی درباره افراد با وزن بیشتر و ایجاد احساس شدید تردید به خود در این افراد منجر می‌شود. پدیده‌ای که با عنوان «شرم از بدن یا تن شرمی» شناخته می‌شود. تن‌شرمی نوعی عمل یا رفتار با درون‌مایه تحقیر درباره شکل یا اندازه بدن فرد دیگر است. در واقع، این پدیده نوعی رفتار قلدرمآبانه است که می‌تواند به ضربه‌های شدید احساسی به ویژه در سنین پایین منجر شود.
تن شرمی را والدین، خواهر و برادر، همسر، دوستان، دشمنان و همکلاسی‌ها یا حتی خود فرد القا می‌کنند و اغلب در رسانه‌ها نیز به تصویر کشیده می‌شود. نمونه‌های تن شرمی بسیارند؛ مانند «چرا این بچه این لباس را می‌پوشد؟ اصلاً جذاب و قشنگ نیست» یا «من در مقایسه با او خیلی زشت هستم و هیچ‌وقت کسی پیدا نمی‌شود که مرا دوست داشته باشد».
اظهار نظرهای منفی درباره اندازه یا شکل بدن هر فرد می‌تواند برای روان او بسیار مضر و مخرب بوده و باعث کاهش اعتماد به‌نفس، عصبانیت، آسیب به خود و حتی اختلالات روان به ویژه body dysmorphic disorder یا اختلال بدریخت‌انگاری شود. اختلال بدریخت‌انگاری نوعی اختلال روان است که در آن فرد زمان زیادی را برای نگرانی و تفکر درباره یک مورد کوچک در ظاهر خود صرف می‌کند.
شرم از بدن به روش‌های مختلفی ظاهر می‌شود
- انتقاد از ظاهر خود، از طریق قضاوت یا مقایسه با فردی دیگر
- انتقاد مستقیم از ظاهر فرد دیگر در مقابل وی
- انتقاد از ظاهر دیگران بدون اطلاع آن‌ها
مهم نیست این پدیده چگونه بروز می‌کند، مهم این است که اغلب به مقایسه و احساس شرمساری منجر می‌شود و این طرز فکر را تداوم می‌بخشد که افراد باید عمدتاً با ویژگی‌های جسمانی خود قضاوت شوند.
متأسفانه شرم از بدن در مردان و زنان با هر شکل و ابعاد و اندازه بدن رخ می‌دهد. جالب است بدانید شرم از بدن ، هر دو نوع انتقاد «چاقی بیش از حد» و «لاغری بیش از حد» را شامل می‌شود و معمولاً یک مجموعه از عیب‌گذاری‌های کاملاً نامرتبط را در بر می‌گیرد. البته شرم از بدن تنها به وزن محدود نیست و ممکن است هر قسمتی از ظاهر و بدن فرد را به چالش کشیده و زندگی قربانی را بسیار سخت و تحمل‌ناپذیر کند.
بسیاری از مجلات، شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات به مسئله بادی شیمینگ دامن می‌زنند و در تلاش‌اند که این رفتارهای مخرب را عادی‌سازی کنند. بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها نیز در دام این الگوی معیوب قرار گرفته‌اند؛ جایی که فردی با اضافه وزن، اغلب مورد انتقاد و تمسخرهای به ظاهر خنده‌دار قرار می‌گیرد.
به نظر می‌رسد با گسترده‌تر شدن دامنه این مسئله و متداول شدن رفتارهای القاکننده بادی شیمینگ در رسانه‌های اجتماعی، بسیار ضروری است که با پیامدهای بالقوه این پدیده آشنا شویم.
چرا شرم از بدن ایجاد می‌شود و چه عواقبی می‌تواند برای فرد داشته باشد؟
رشد و زندگی در جامعه‌ای مملو از انتقادات گوناگون می‌تواند مفاهیم اولیه زیبایی را تغییر داده و باعث تاثیرات منفی بر عزت نفس افراد شود. در مقایسه با گذشته، امروزه افراد تفاوت‌های فردی با دیگران را بیشتر می‌پذیرند؛ با این حال، با فشار رسانه‌های اجتماعی، جوانان بیشتر تمایل دارند که اکثراً یک ظاهر خاص و به‌روز داشته باشند. اظهار نظرهای منفی و تصاویر غیر واقعی و اصطلاحاً فوتوشاپی می‌تواند دختران و پسران جوان را به سمت رفتارهای ناسالم سوق دهد تا ظاهر بدنشان را مطابق با هنجارهای جامعه تغییر دهند. مقالات مروری منتشر شده در ژورنال دانشگاه بردلی ایلینویز آمریکا، نشان می‌دهند تن شرمی عامل بسیاری اختلالات مزمن جسمی-روانی است.
این شرایط ممکن است به اضطراب و استرس شدید، کاهش تمایل یا توانایی حرکت، آسیب‌زدن به خود، اختلال بولیمیا (پرخوری شدید و پس از آن سعی در جلوگیری از جذب مواد غذایی، با ایجاد عمدی استفراغ یا استفاده از ملین) یا حتی اختلالات خوردن شدید منجر شود. در افرادی که سابقه تروما، افسردگی، آسیب به خود، عزت نفس پایین یا اختلال شخصیت مرزی دارند، احتمال ابتلا به تن شرمی و بروز اختلالات خوردن و رفتارهای خودآزاری بیشتر است. (اختلال شخصیت مرزی، اختلالی است که در آن شخص در کنترل احساسات خود دچار مشکل است. به این معنی که این افراد احساس‌های مختلف را با شدت بیشتر و در مدتی طولانی‌تر تجربه می‌کنند و بازگشت آن‌ها به ثبات، زمان بیش‌تری می‌برد.)
تن شرمی تا چه حد فراگیر است؟
تصویر بدن یا Body Image تصوری است که هر فرد از فرم بدن خود دارد که لزوماً هم منطبق با واقعیت و منصفانه نیست. بر اساس مطالعات و برآوردها، تقریباً 91 درصد از زنان تصویر بدنی مثبتی ندارند و از بدن خود ناراضی هستند، در نتیجه برای رسیدن به فرم ایده‌آل بدن خود به کارهایی مانند رژیم‌گرفتن افراطی روی می‌آورند. متأسفانه تصویری که رسانه‌ها از فرم بدنی مطلوب برای زنان ارائه می‌کنند، چیزی است که در بهترین حالت، فقط در 5 درصد از بانوان به‌طور طبیعی وجود دارد. این مسئله نشان‌دهنده این است که 95 درصد از بانوان، می‌توانند در صورت غفلت، هدف تن شرمی باشند.
همچنین طبق بررسی‌های آماری، زنان 10 برابر بیشتر از مردان، از اختلالات آنورکسیا (Anorexia) و بولیمیا (Bulimia) ناشی از تن‌شرمی رنج می‌برند.
اختلال آنورکسیا یک اختلال خوردن همراه با اختلال روانی است که در آن، فرد از طریق غذا نخوردن، همراه با یا بدون ورزش کردن بیش از حد، سعی می‌کند وزن خود را در پایین‌ترین حالت ممکن نگه دارد. این اختلال می‌تواند منجر به بیماری‌های شدید ناشی از سوء تغذیه شود.
بولیمیا نیز نوع دیگری از اختلال خوردن است که فرد مبتلا، در بازه زمانی کوتاهی مقدار زیادی غذا و خوراکی می‌خورد اما پس از آن با ایجاد استفراغ یا اسهال عمدی سعی می‌کند این رفتار را جبران کند.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد زنان بیشتر از مردان به دنبال جراحی زیبایی هستند. طی یکی از بررسی‌های انجام‌شده، بیش از 40 درصد از زنان و حدود 20 درصد از مردان اذعان کردند که تصمیم دارند در آینده جراحی زیبایی انجام بدهند. این آمار با توجه به متغیرهایی مانند جنسیت، سن، وضعیت تأهل و نژاد، نسبتاً ثابت گزارش شده است.
شرم از بدن در مردان در مقایسه با زنان
تحقیقات مربوط به تصویر ذهنی بدن عمدتاً روی زنان متمرکز شده است زیرا آن‌ها بیشتر از مردان از بدن خود ناراضی هستند و همان‌طور که گفته شد در مقایسه با مردان بیشتر به اختلالات خوردن آنورکسیا و بولیمیا دچار می‌شوند. اگرچه علیرغم تفاوت‌ها، هر دو جنس در این مورد شباهت‌های زیادی باهم دارند.
یک مطالعه روان‌شناسی انجام شده در این زمینه نشان داد که عوامل خطر و پیامدهای تصویر بدن منفی ، ممکن است در زنان و مردان، پسران و دختران، مشترک باشد. با این حال، مطالعات نشان می‌دهند مردان معمولاً با شدت کم‌تری از زنان تحت تأثیر شرم از بدن قرار می‌گیرند. البته تصویر بدن در مردان از چند جهت با تصویر بدن در زنان متفاوت است:
- به نظر می‌رسد مردان بیشتر از زنان مستعد ابتلا به اختلال خوردن غیر معمول (Overeating) و سوءمصرف مکمل‌ها هستند.
- مردان نسبت به زنان معمولاً درباره ویژگی‌های منفی ظاهر خود ساکت‌تر هستند و کم‌تر به دنبال روش‌های درمانی به دلیل احساس شرمندگی هستند و یا اینکه درمان خود را بیشتر به تأخیر می‌اندازند. با این حال، زنان بیشتر از مردان خودخوری می‌کنند، بیشتر بدن خود را شرم‌آور تجسم می‌کنند و نظارت شدیدتری روی بدن خود دارند.
- میزان نارضایتی از بدن در مردان عموماً با افزایش سن کاهش می‌یابد اما در زنان همچنان پرپرنگ باقی می‌ماند.
- برخی از محققان می‌گویند مردان معمولاً از ظاهر بدنی خود راضی‌تر هستند و درصد تصویر بدن منفی در مردان را بین 10 تا 30 درصد اعلام می‌کنند.
- اما محققان دیگر معتقدند مردان هم با تصویر ذهنی بدن خود به صلح نرسیده‌اند. آن‌ها بر این باورند که مردان در مقایسه با ظاهری که رسانه‌ها به عنوان بدن ایده‌آل مردانه معرفی می‌کنند، احساس لاغری یا چاقی بیش از حد دارند.
- همچنین نتایج تحقیقی که در ژورنال آمریکایی سلامت مردان به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد بیش از 90 درصد مردان به طریقی با نارضایتی از ظاهر خود دست و پنجه نرم می‌کنند.
مطالعات مختلف درصد درگیری مردان با مسئله شرم از بدن را از جنبه‌های گوناگون بررسی کرده‌اند و نتایج متفاوتی ارائه داده‌اند. تفاوت‌های مشاهده شده در نتایج بررسی‌ها و مطالعات در این زمینه می‌تواند ناشی از تفاوت‌های فرهنگی در جوامع مختلف یا تفاوت اندازه نمونه مورد بررسی باشد. اما در هر حال آنچه که مهم است، توجه به مسئله شرم از بدن ، ورای جنسیت، سن و نژاد است. تمامی این مطالعات به ما نشان می‌دهند هر فردی فارغ از ویژگی‌های فردی و جنسیت، می‌تواند در معرض آسیب تن شرمی قرار بگیرد.
این مسئله در گستره سنی بسیار وسیعی هم مشاهده می‌شود. این نکته که تن شرمی می‌تواند از سنین بسیار پایین (حتی در سه سالگی) آغاز شود، می‌تواند تکان‌دهنده باشد. اگر دارای فرزند هستید، پیشنهاد می‌شود در این مورد مقاله شرم از بدن در کودکان را نیز بخوانید.
بادی شیمینگ، نزدیک‌تر از آنچه تصور می‌کنید
غریبه‌ها یا همکلاسی‌های آزارگر، تنها افرادی نیستند که می‌توانند باعث ایجاد احساس شرم از بدن شوند. بسیاری از افراد سوءاستفاده‌گر (abuser)، نزدیک‌ترین فرد به قربانی هستند. آن‌ها از ظاهر و بدن همسر خود انتقاد کرده و از این روش به عنوان یک استراتژی کنترل استفاده می‌کنند. با گذشت زمان، فرد قربانی ممکن است احساس کند که جذاب نیست و از این بابت احساس شرمندگی کند.
در کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی، افراد آسیب‌دیده درباره آنچه که متحمل شده‌اند این‌گونه می‌گویند:
- «به من می‌گفت گاو، نهنگ، خوک. من از استرس وزن زیادی کم کردم. بعد از آن به من می‌گفت لاغرمردنی هستم، مثل مداد. همیشه دلیلی برای ردکردن من وجود داشت.»
- «او با من خشن برخورد می‌کرد. مثل اینکه بدن من شایسته احترام نبود.»
- «به من می‌گفت بینی‌ام خیلی بزرگ و موهایم خیلی زبر است و تغییرات ظاهری بدنم بعد از بچه‌دار شدن برایش خیلی خوشایند نبود.»
- «من به پارکینسون مبتلا هستم. همسر سابق من سفتی مفاصل و لرزش‌های من را مسخره می‌کرد.»
گاهی اوقات افراد سوءاستفاده‌گر شریک زندگی خود را به خوردن کم‌تر، کاهش وزن و انجام ورزش بیش از حد ترغیب یا وادار کرده و از این طریق باعث تضعیف شرایط جسمی و روحی آن‌ها می‌شوند.
اما چرا سوءاستفاده‌گرها می‌خواهند شریک زندگی آن‌ها نسبت به خود احساس بدی داشته باشد؟
افرادی که احساس شرمندگی از بدن خود دارند، توانایی کم‌تری در ابراز عقاید خود، تعیین حد و مرز یا ترک رابطه دارند. نتایج حاصل از بررسی‌های انجام‌شده روی قربانیان نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها حتی پس از پایان رابطه همچنان با احساس تن‌شرمی دست‌و‌پنچه نرم می‌کنند. تنها تفاوت در این است که عبارت «آن‌ها به من می‌گفتند تو زشتی» جای خود را به «من زشت هستم» داده است.
البته عواقب شرم از بدن متاسفانه به اینجا ختم نمی‌شود. تن شرمی علاوه بر ایجاد تمام عوارض جسمی و روحی و عواقب بلند مدتی که گفته شد، یکی از عواملی است که به تهدید کلیشه نیز دامن می‌زند. این مسئله نیز مانند شرم از بدن بسیار رایج و آزارنده است. برای آشنایی بیشتر با آن می‌توانید مقاله تهدید کلیشه را بخوانید.
با درنظرگرفتن جنبه‌های مختلف تن‌شرمی، باید قبول کنیم که شروع روند بهبودی، یک ضرورت است. هرچه زودتر بهتر. چرا همین حالا شروع نکنیم؟
چگونه با مقوله شرم از بدن مقابله کنیم؟
اکنون که به جنبه‌های متفاوت و ضرورت رویارویی با این مسئله پی برده‌اید، اقدام برای رهایی از آن بسیار آسان‌تر خواهد بود.
در ادامه 9 توصیه مهم برای مقابله با پدیده تن‌شرمی و کنترل آن ارائه می‌کنیم:
پیام‌های خود را در شبکه‌های اجتماعی فیلتر و انتخاب کنید
سعی کنید خودخواسته و آگاهانه خود را در معرض و مواجهه با پیام‌هایی قرار دهید که میزان عشق به خود و تمایل به پذیرش بدن را در شما بالا می‌برند. انجام دادن این کار به شما قدرت می‌دهد تا بر هجوم پیام‌های آشکار و پنهانی که دائماً به سمت‌تان می‌آیند غلبه کنید. با جست‌وجوی افراد و مطالب در زمینه تصویر بدن مثبت ، به محتواهای خوبی خواهید رسید که می‌توانند بسیار مفید باشند.
به یاد داشته باشید شما چیزی بسیار فراتر از بدن خود هستید
حتی اگر از برخی جنبه‌های ظاهری بدن خود ناراضی هستید، جدا از ظاهرتان، در جایگاه یک انسان، موجود ارزشمندی هستید. افکار، احساسات و اقدامات شما تمام اجزا و ارکانی هستند که خودِ منحصر به‌فرد شما را تشکیل می‌دهند.
اشتباه خود را بپذیرید
پذیرفتن باورهای قبلی درباره خودتان آسان است. اگر بر این باورید که بدن شما به اندازه کافی خوب نیست و به نظرتان می‌رسد که این ماجرا حقیقت دارد، پیدا کردن شواهدی برای اثبات عقیده فعلی‌تان، کار آسانی است. مغز ما دائماً اطلاعات متناسب با باورهایمان را جذب می‌کند و ما غالباً به‌طور طبیعی نمی‌توانیم داده‌هایی را که نشان می‌دهند دچار اشتباه هستیم، واقعی تلقی کنیم.
اگر فکر می‌کنید بدن‌تان به اندازه کافی خوب نیست، به صورت ناخودآگاه، هرگونه اطلاعات خلاف آن (مثل پیام‌های مثبتی نظیر تو خوبی، تو زیبایی، تو دوست‌داشتنی هستی) به عنوان داده نادرست درنظر گرفته شده و باعث آزردگی شما می‌شود. بنابراین، وقتی شواهدی ارائه می‌شود که به شما نشان می‌دهد به اندازه کافی خوب هستید، به احتمال زیاد مغزتان به‌طور خودکار اطلاعات را تشخیص نداده و مطمئناً آن‌ها را معتبر نمی‌داند. تا زمانی که عمداً این احتمال را برای خودتان مطرح کنید که شاید درباره خوب نبودن بدن‌تان اشتباه کرده‌اید، هیچ پیام یا خودگویی (صحبت با خود) مثبتی تأثیر چندانی بر شما نخواهد داشت.
با این حال، وقتی درنظر بگیرید آنچه تاکنون به آن معتقد بوده‌اید ممکن است اشتباه باشد، می‌توانید به بررسی این احتمال بپردازید که به اندازه کافی خوب هستید. این کار را می‌توانید با جست‌وجو و تشخیص نشانه‌ها و داده‌های خارجی شروع کنید که می‌گویند داشته‌های فعلی شما برای خوب بودن کافی است. همچنین می‌توانید با تمرینات مثبت‌نگری به بدن آغاز کنید. به این ترتیب خواهید دید که چگونه با گذر زمان این باور را می‌توان به واقعیت نزدیک‌تر کرد.
به جای خودگویی‌های منفی از جملات تأییدی استفاده کنید
اگر به صداهای درون‌تان که می‌گویند نمی‌توانید کاری را انجام دهید گوش دهید، نه‌تنها رهایی کامل از تن شرمی دور از دسترس خواهد ماند، بلکه پیشرفتی نیز نخواهید کرد. هر پیشرفت، احساس بهتری در شما ایجاد می‌کند و در نتیجه، کمک می‌کند تا پیشرفت‌های بیش‌تری را تجربه کنید.
از آن صدای کوچکی که مدام در سرتان می‌گوید بیش از حد چاق یا لاغر، قدبلند یا قدکوتاه، بزرگ یا کوچک هستید دوری کنید. همچنین، به هر طریقی که می‌توانید، از تکرار توهین‌های فرد یا افرادی که با شما بدرفتاری کرده‌اند در ذهن خود اجتناب کنید. این پیام‌های منفی را با تأییدهایی متمرکزشده بر آنچه در خودتان دوست دارید جایگزین کنید. به آینه نگاه کنید و پیام‌های تأییدی را با صدای بلند به خودتان بگویید: بازوهای قوی. چشمانی روح‌انگیز. شکمی که روزی کودکی را در خود حمل کرده و از آن، ترک‌هایی را به یادگار دارد. سعی کنید به تمام نکات مثبت و خوب بدن خود توجه کنید.
اگر هنوز به این افکار اعتقاد ندارید اشکالی ندارد. این احتمال وجود دارد که در ابتدا چنین باورهایی را نداشته باشید، بنابراین طبیعی است که این جمله‌ها کمی عجیب به نظر برسند. اما با گذشت زمان، هرچه نکات مثبت بیش‌تری را به خودتان بگویید، بیشتر آن‌ها را باور خواهید کرد. سعی کنید حامی درونی خود را قوی‌تر از زورگوی درونی خود کنید. به یاد داشته باشید زورگوی درونی بدن شما مدت زیادی است که در وجودتان رخنه کرده، بنابراین برای ساختن یک حامی درونی قوی تلاش لازم است. صبور باشید و فراموش نکنید که تمرین کنید، تمرین کنید و تمرین کنید!
از مخفیگاه خود بیرون بیایید
اگر از بدن‌تان شرم می‌کنید، ممکن است راه‌های زیادی را برای پنهان‌کردن خود بیابید. برخی افراد لباس اضافی می‌پوشند یا در مکان‌های شلوغ همیشه دور از دیگران می‌نشینند یا وقتی حرفی برای گفتن دارند بازهم ترجیح می‌دهند ساکت بمانند.
اگر از راهی برای مخفی‌کردن خودتان استفاده می‌کنید، این‌بار سعی کنید کمی از منطقه امن خود فاصله بگیرید. ببینید اگر با پوشش طبیعی و کم‌تری، حتی برای مدت‌زمانی کوتاه، بیرون بروید چه اتفاقی می‌افتد. ببینید اگر در جایی بنشینید که افراد بیش‌تری بتوانند شما را ببینند، چه اتفاقی می‌افتد. اگر هنوز از اینکه در برابر یک گروه صحبت کنید احساس راحتی نمی‌کنید حداقل ببینید چگونه می‌توانید هنگام ورود یا خروج از جلسات، کلاس‌ها یا اجتماعات با دیگران سلام و خداحافظی کنید و سعی کنید اظهار نظر کنید.
با قدم‌های کوچک شروع کنید. به احساس خود توجه کنید و ببینید که آیا می‌خواهید به پیشرفت بیشتر و خروج از محدوده امن خود ادامه دهید یا خیر. هر فرد با هر شکل و ظاهری، شایسته حضور و بهره‌مندی از لحظات خوش در اجتماع است.
فعالیت‌هایی را انجام دهید که حالتان را بهتر می‌کنند
بی‌تحرکی، چه از لحاظ روحی و چه جسمی، برای ما خوب نیست. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که حین انجام‌دادن آن‌ها احساس خوبی دارید و به شما کمک می‌کنند تا با بدن خود احساس راحتی بیش‌تری داشته باشید. بسیاری از این نوع فعالیت‌ها حتی یک ریال هم هزینه ندارند مانند پیاده‌روی، رقص یا حرکات کششی.
انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش، این پیام را به مغز منتقل می‌کند که “بدن من آنقدر خوب و سالم است که می‌توانم ورزش کنم.” همین حس باعث آزادسازی هورمون‌های مربوط به شادی در مغز، و در نتیجه بهبود شرایط کلی بدن می‌شود. همچنین با بهتر شدن حال فیزیکی بدن‌تان، مطمئناً شرایط روحی بهتری نیز خواهید داشت.
استراحت کنید. این ساده‌ترین راه مقابله با شرم از بدن است
خوب نیست که همیشه به خودمان فشار فیزیکی زیادی وارد کنیم. تا به حال به این فکر کرده‌اید که بدن شما دوست دارد چگونه استراحت کند؟
هنگامی که ورزش می‌کنید به بدن خود می‌گویید سلامت تو برای من مهم است و وقتی در بازه‌های استراحت، فشار فیزیکی و روانی را از بدن خود برمی‌دارید، در واقع به بدن‌تان می‌گویید چقدر ارزشمند و قابل احترام است.
بدنی را که در آن هستید کاوش کنید و از آن قدردانی کنید
هنگامی که از بدن خود خجالت می‌کشید، طبیعتاً شکرگزاربودن به خاطر آن دشوار خواهد بود و دائماً آرزو می‌کنید که ای‌کاش ظاهر دیگری داشتید. با این حال، همیشه ویژگی‌هایی در بدن شما وجود دارد که باید شکرگزار آن‌ها باشید. این بدن شماست که شما را زنده نگه می‌دارد و هر روز شما را حمل می‌کند. بدن‌تان به روش‌های گوناگون از شما محافظت می‌کند. بدن‌تان تاکنون از حوادث و ماجراهای زیادی جان سالم به‌در برده است. به قسمت‌های مختلف بدن خود، لکه‌ها، خال‌ها، همه و همه، نگاه کنید. پاهای شما ممکن است پینه‌های متعدد و لکه‌های خشک و پوسته‌پوسته داشته باشند، اما تا به امروز شما را به مقصدهای مختلفی برده‌اند. به جای آنکه آرزو کنید کاش بدن‌تان شکل و ظاهر دیگری داشت، به این فکر کنید که بدن‌تان هر لحظه برای شما چه کاری انجام می‌دهد. تمرین کنید به جای بادی شیمینگ، از بدن خود به خاطر همه کارهایی که انجام می‌دهد تشکر کنید. تمام خصوصیات بدن خود را با شکرگزاری به خاطر آورده و مرور کنید.
با غذاها دوست شوید
غذاها را فراموش نکنید، به‌خصوص اگر افراد سوءاستفاده‌گر (یا یکی از والدین) به خاطر داشتن اضافه وزن باعث ایجاد احساس شرمندگی در شما شده یا با این بهانه میزان غذای شما را محدود کرده‌اند. سعی کنید غذاهای سالمی را که دوست دارید و برای شما مفید هستند پیدا کنید. از خوردن آن‌ها لذت ببرید. اکنون، شما مسئول اصلی ارتباط خود با غذا و بدن‌تان هستید. این آزادی را جشن بگیرید.
سخن پایانی
مانند هر نوع آزار و اذیت دیگری، شرم از بدن همیشه وجود داشته و خواهد داشت مگر اینکه بخواهید با شیوه‌ای مثبت و سالم از خود دفاع کنید. مهم این است که عشق به خود را تمرین کنید و اجازه ندهید نظرات منفی شما را اذیت کنند. علاوه بر این، اگر در رسانه‌های اجتماعی شاهد محتواهای حاوی تن‌شرمی یا بادی شیمینگ هستید، می‌توانید آن‌ها را گزارش کرده و به دلیل انتشار محتوای نامناسب نشانه‌گذاری کنید. این ایده خوبی است که دیگران را هم به ایستادگی در برابر تن شرمی و هر نوع قلدری و آزار و اذیت تشویق کنید. زیرا علاوه بر کمک به دیگران، با این کار سعی می‌کنید خود را نیز از احساس شرمندگی از بدن ناشی از سوءاستفاده و سایر خشونت‌های کلامی رها کنید.
بسیاری از تغییرها در باورها و رفتارهای اشتباه در طول تاریخ بشر با گام‌های کوچک شروع شده و به‌تدریج به جنبش‌های اجتماعی منتهی شده‌اند. همه ما باهم می‌توانیم جامعه‌ای عاری از سوءاستفاده‌های کلامی و شرم از بدن بسازیم.
از تجربه خودتان بگویید
آیا شما هم تا به حال به شرم از بدن دچار شده‌اید؟ آیا خواسته‌اید سراغ رژیم‌های چاقی یا لاغری بروید، تنها به این دلیل که بدن‌تان از نظر دیگران متناسب نیست؟ در نهایت چه کار کردید؟ بدن خود را به همان شکلی که هست پذیرفتید و به آن احترام گذاشتید یا تصمیم گرفتید آن را تغییر بدهید؟ از تجربه خودتان در زمینه تن شرمی برایمان بنویسید.
منبع:
https://www.dosomething.org/us
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23228485
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23084464
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19945925
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2696560
https://www.abc.net.au/everyday/beauty-pressures-on-young-women/11504870
https://www.domesticshelters.org/articles/taking-care-of-you/6-tips-to-overcome-body-shame
https://www.abc.net.au/everyday/the-health-consequences-of-body-shaming-women/11473660
https://www.psychologytoday.com/us/blog/he-speaks-she-speaks/202105/body-shaming-is-problem-both-men-and-women
