قاعدگی یا پریود چیست؟ همه چیز را درباره آن بدانید

‌بله، همان موضوع مهم تکراری… همان مهمان ناخواسته که هر بانویی می‌داند ماهانه باید پذیرای آن باشد. اکثر مردم با شنیدن کلماتی مانند «قاعدگی» یا «پریود» خاطره‌ فرآیندی دردناک و خونین برایشان تداعی می‌شود.

اما بیایید واقع‌بینانه‌تر به این مسئله نگاه کنیم. این فرآیند، هدیه طبیعت است؛ آنجا که همه‌چیز آغاز می‌شود. در حقیقت، این درد زاینده حیات است و این بهایی است که فرد برای حفظ یک نسل می‌پردازد.

برای آگاهی هرچه بیشتر از ماهیت قاعدگی و اصلاح سوء برداشت‌ها و اطلاعات غلط درباره این هنر طبیعت، به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

قاعدگی چیست؟

بدن شما ماهانه خود را برای باردار شدن آماده می‌کند. تخمدان‌های شما طی فرآیندی به نام تخمک‌گذاری، یک تخمک آزاد می‌کنند و هورمون‌های دخیل در این فرآیند، افزایش یا کاهش پیدا می‌کنند. به مجموعه این وقایع چرخه قاعدگی گفته می‌شود.

این چرخه از اولین روز آخرین قاعدگی شما آغاز شده و در اولین روز قاعدگی بعدی پایان می‌یابد. اگرچه طول مدت این چرخه به طور متوسط ۲۸ روز است اما چرخه‌های قاعدگی ۲۱ تا ۴۵ روزه نیز طبیعی در نظر گرفته می‌شوند. این یک تفاوت ۲۴ روزه است.

چرخه قاعدگی

نوسان هورمون‌های بدن مراحل مختلف چرخه قاعدگی را شکل می‌دهند. هورمون‌های شما اندام‌های سیستم تولید مثل (تخمدان‌ها و رحم) را وادار به پاسخگویی به روش‌های مختلفی می‌کنند. وقایع خاصی که طی چرخه قاعدگی رخ می‌دهد، به شرح زیر است:

1. مرحله قاعدگی: این مرحله که معمولاً از روز اول تا روز پنجم چرخه طول می‌کشد، زمانی است که در صورت عدم باروری، جدار داخلی رحم از راه واژن ریزش پیدا می‌کند. بیشتر افراد در این مرحله بین ۳ تا ۵ روز خونریزی خواهند داشت اما پریودهایی که طول مدت آن‌ها سه‌روزه یا حتی هفت‌روزه هستند نیز کاملاً طبیعی‌اند و نیازی نیست فرد بابت این موضوع نگران باشد.
2. مرحله فولیکولار: این فاز معمولاً از روز ششم تا چهاردهم چرخه قاعدگی رخ می‌دهد. در این مدت، سطح هورمون استروژن – که سبب رشد و افزایش ضخامت پوشش داخلی رحم (آندومتر) می‌شود- افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این، هورمون دیگری به نام هورمون محرک فولیکول (FSH) سبب رشد هرچه بیشتر فولیکول‌ها در تخمدان‌ها می‌شود. در بازه روزهای دهم تا چهاردهم چرخه قاعدگی، یکی از فولیکول‌های در حال رشد به یک تخمک بالغ (اُووم) تبدیل می‌شود.
3. مرحله تخمک‌گذاری: این مرحله تقریباً در روز چهاردهم یک سیکل قاعدگی ۲۸ روزه رخ می‌دهد. افزایش ناگهانی هورمون دیگری به نام هورمون لوتئینه‌کننده (LH) باعث می‌شود تخمدان شما تخمک بالغ را آزاد کند. به این مرحله تخمک‌گذاری گفته می‌شود.
4. مرحله لوتئال: این مرحله از روز پانزدهم تا بیست و هشتم چرخه قاعدگی به طول می‌انجامد. تخمک رهاشده پس از عبور از لوله‌های فالوپ (لوله‌هایی که مسیر اتصال تخمدان‌ها به رحم هستند) به رحم می‌رسد. افزایش سطح هورمون پروژسترون، پوشش داخلی رحم را برای مراحل بارداری آماده می‌کند.

اگر تخمک رهاشده به وسیله اسپرم بارور شود و زیگوت (سلول اولیه حاصل از لقاح تخمک و اسپرم) ایجادشده به دنبال فرآیند لقاح، به دیواره رحم متصل شود (لانه‌گزینی)، فرد باردار می‌شود. در صورت عدم وقوع بارداری، سطوح هورمون‌های استروژن و پروژسترون کاهش یافته و پوشش ضخیم جداره رحم طی فاز قاعدگی ریزش پیدا می‌کند.

چرخه قاعدگی به طور متوسط در دختران در سن ۱۲ سالگی آغاز می‌شود. با این حال ممکن است قاعدگی در ۸ سالگی یا حتی در ۱۶ سالگی نیز آغاز شود. اکثر دختران چند سال پس از رشد سینه‌ها و رویش موهای زائد ناحیه تناسلی، اولین سیکل قاعدگی خود را تجربه می‌کنند.

چرخه قاعدگی در زمان یائسگی متوقف می‌شود. این اتفاق حدوداً در ۵۱ سالگی رخ می‌دهد. هنگام یائسگی، فرآیند تخمک‌گذاری در فرد متوقف می‌شود. در صورتی که یک سال از آخرین پریود شما گذشته باشد، می‌توان گفت که شما یائسه شده‌اید.

نشانه‌های قاعدگی و مشکلات احتمالی آن

قاعدگی ممکن است سبب بروز علائم و مشکلاتی پیش از وقوع خون‌ریزی یا حتی حین آن شود. این علائم ممکن است آزاردهنده و شدید باشند.

برخی از مشکلات دوران پریود عبارتند از:

• سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
• درد قاعدگی
• خونریزی شدید قاعدگی

سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

سندروم پیش از قاعدگی (Premenstrual Syndrome)، نامی است که به مجموعه علائم جسمی و روانی بانوان در هفته‌های قبل از شروع چرخه قاعدگی اطلاق می‌شود. اکثر بانوان در برهه‌ای از زندگی خود سندروم پیش از قاعدگی را تجربه کرده‌اند.

این علائم در بانوان متفاوت است. همچنین نمود این علائم می‌تواند از ماهی به ماه دیگر تفاوت داشته باشد.

علائم پی ام اس

شایع‌ترین علائم سندرم پیش از قاعدگی عبارتند از:

• نوسانات خلقی
• احساس ناراحتی، اضطراب یا تحریک‌پذیر شدن
• خستگی یا داشتن مشکلات خواب
• نفخ یا درد شکم
• حساس شدن پستان‌ها
• سردرد
• بروز لکه‌های پوستی
• چرب‌شدن موهای سر
• بروز تغییرات در اشتها و میل جنسی

درصد کمی از بانوان ممکن است درجات شدیدتری از علائم سندرم پیش از قاعدگی را تجربه کنند که به آن اختلال پیش از قاعدگی (PMDD) گفته می‌شود.

علائم اختلال پیش از قاعدگی دقیقاً مشابه با سندروم پیش از قاعدگی است، با این تفاوت که شدت علائم بیشتر بوده و اثرات منفی عمیق‌تری روی فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی برجای می‌گذارد.

علائم اختلال پیش از قاعدگی (PMDD)

نشانه‌های اختلال پیش از قاعدگی در چند دسته زیر طبقه‌بندی می‌شود:

• علائم فیزیکی مانند کرامپ‌های شکمی، سردرد و دردهای عضلانی و مفصلی
• علائم رفتاری مانند پرخوری و مشکلات خواب
• علائم روانی و عاطفی مانند احساس اضطراب شدید، عصبانیت، افسردگی یا در برخی موارد، داشتن افکار خودکشی

درد پریود یا قاعدگی

درد پریود به دنبال انقباضات دیواره رحم در فرد ایجاد می‌شود. در حالت عادی، انقباضات خفیف به طور دائمی در عضلات جداره رحم ایجاد می‌شود. اما این انقباضات به قدری خفیف هستند که بسیاری از بانوان متوجه آن نمی‌شوند.

در زمان قاعدگی، شدت انقباضات دیواره رحم افزایش پیدا می‌کند تا از این طریق به ریزش سلول‌های جداره رحم -که بخشی از سیکل قاعدگی است- کمک شود.

هنگام انقباض عضلات دیواره رحم، عروق خونی موجود در دیواره رحم فشرده می‌شوند. این فرآیند به طور موقت جریان خون و اکسیژن به رحم را متوقف می‌کند. رحم شما در وضعیت بدون اکسیژن، برخی مواد شیمیایی را آزاد می‌کند که سبب درد می‌شود.

به موازات رهاشدن مواد شیمیایی محرک درد، بدن شما مواد شیمیایی دیگری به نام پروستاگلاندین‌ها (عواملی که کنترل التهاب، جریان خون و تشکیل لخته خون را بر عهده دارند) را تولید می‌کند. پروستاگلاندین‌ها سبب انقباضات بیشتر عضلات رحم شده و بدین ترتیب درد بیشتری در ناحیه شکمی بروز می‌کند.

در بیشتر موارد، شدت درد پریود تا حدی است که می‌توان آن را در خانه و به کمک روش‌های خانگی تسکین داد.

درمان‌های خانگی برای کاهش درد پریود

برخی از درمان‌های خانگی که می‌توانند هنگام بروز درد قاعدگی به شما کمک کنند به شرح زیر هستند:

• استفاده از مسکن‌ها: می‌توانید از ایبوپروفن و آسپرین برای مدیریت درد خود استفاده کنید. اگر مسکن‌های معمولی کارایی ندارند، می‌توانید از پزشک خود بخواهید تا برایتان مسکن‌های قوی‌تری مانند ناپروکسن تجویز کند. البته استفاده از مسکن‌های دارویی هم عوارض خود را دارد و بهتر است در مصرف آن‌ها چندان بی‌پروا نباشید.
• گرما: قرار دادن یک پد گرم‌کننده یا بطری آب گرم (پیچیده‌شده در یک پارچه یا حوله) روی شکم می‌تواند درد را کاهش دهد.
• ماساژ: انجام حرکات سبک و دورانی روی ناحیه پایینی شکم می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
• دمنوش‌های گیاهی: برخی ترکیبات گیاهی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. چای هل، چای دارچین، چای زنجبیل و دمنوش بابونه، نوشیدنی‌های مؤثری برای تسکین درد هستند. همچنین آب پرتقال طبیعی و زیره سیاه نیز با کاهش التهاب، درد شکمی دوران پریود را کاهش می‌دهند.

خونریزی شدید قاعدگی

منوراژی به نوعی از خونریزی قاعدگی گفته می‌شود که بیش از هفت روز به طول می‌انجامد. همچنین به خونریزی بسیار شدید نیز اطلاق می‌شود. اما از کجا می‌توانید تشخیص دهید منوراژی دارید؟ اگر خونریزی شما به قدری است که مجبور می‌شوید در فاصله‌های زمانی کمتر از هر دو ساعت یک‌بار پد بهداشتی و تامپون خود را عوض کنید یا اینکه اندازه لخته‌های خونی دفع‌شده به اندازه سکه‌ای با قطر 2.5 سانتی‌متر یا بزرگ‌تر هستند، شما به منوراژی مبتلا هستید.

دلایل خونریزی شدید قاعدگی

علل احتمالی بروز منوراژی را می‌توان در سه گروه طبقه‌بندی کرد:

• مشکلات رحمی مانند تومورهای غیر سرطانی، سرطان، استفاده از برخی از روش‌های ضد بارداری مانند IUD و مشکلات مربوط به بارداری
• مشکلات هورمونی
• سایر بیماری‌ها، از جمله:

• اختلالات خونریزی مانند بیماری فون‌‌ویلبراند (VWD) که در آن یک فاکتور پروتئینی به نام فون‌ویلبراند (یکی از پروتئین‌های دخیل در ایجاد لخته خون)، کم است یا عملکرد خود را به‌درستی انجام نمی‌دهد و نیز اختلالات عملکرد پلاکتی.
• اختلالات غیر مرتبط با خونریزی مانند بیماری‌های کبدی، کلیوی، تیروئیدی، بیماری التهابی لگن و سرطان.

محصولات بهداشتی مورد استفاده در هنگام پریود

محصولات بهداشتی، خون ترشح‌شده طی قاعدگی را جمع‌آوری و به خود جذب می‌کنند. از انواع محصولات بهداشتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوار (پد) بهداشتی
• تامپون
• کاپ قاعدگی

نوارهای بهداشتی

نوار بهداشتی نوعی دستمال کاغذی شبیه پوشک است که یک طرف آن یک لایه چسبنده برای اتصال به لباس زیر دارد. سمت دیگر نوارهای بهداشتی از مواد جاذب ساخته شده است تا از این طریق بتواند خون و ترشحات را به خود جذب کند. این پدها در سایزهای گوناگون ساخته می‌شوند، بنابراین مصرف‌کننده می‌تواند بسته به حجم خون‌ریزی ماهانه خود سایز مد نظر را انتخاب کند. پد روزانه، نوار بهداشتی نازک‌تر و کوچک‌تری است و برای مصرف روزانه و زمان‌هایی که قاعدگی شما سبک‌تر است گزینه خوبی محسوب می‌شود.

نکته مهم: هیچ‌گاه یک نوار بهداشتی را بیش از 4 ساعت نگه ندارید. حتی در صورتی که خونریزی ندارید، آن را حداکثر پس از 4 ساعت تعویض کنید. محیط گرم و مرطوب پدهای بهداشتی، محل مطلوبی برای رشد و تکثیر باکتری‌هایی است که می‌توانند مشکلات جدی را سبب شوند.

دقت: پدهای روزانه برای استفاده در روزهای معمولی که پریود نیستید طراحی نشده‌اند. این پدها مناسب آغاز یا پایان پریود هستند که خونریزی بسیار محدود است. استفاده دائمی از نوارهای بهداشتی علاوه بر اینکه با گرم و مرطوب نگه داشتن محیط، احتمال ابتلا به عفونت‌های باکتریایی واژن را بالا می‌برد، به دلیل وجود ترکیبات جاذب رطوبت، باعث خشکی، خارش و آزار این ناحیه نیز می‌شود.

تامپون‌ها

تامپون لوله‌ کوچکی از جنس پنبه است که می‌توانید آن را داخل واژن قرار دهید تا خون را به محض خروج از واژن جذب کند. تامپون‌ها دو نوع دارند: یک دسته از تامپون‌ها به همراه اپلیکاتور (ابزار استفاده) عرضه می‌شوند. دسته‌ای دیگر را می‌توان بدون استفاده از اپلیکاتور و تنها با کمک انگشتان در محل مورد نظر قرار داد. هر دو مدل تامپون رشته باریکی در انتهایشان دارند که می‌توان از آن برای خارج‌کردن تامپون از واژن استفاده کرد.

خوب است بدانید همراه با تامپون‌ها دستورالعمل استفاده از آن‌ها نیز به مصرف‌کننده ارائه می‌شود. اگر تامپون به‌درستی در محل واژن جای‌گذاری شده باشد، نباید وجود آن را درون بدن خود احساس کنید. اگر وجود تامپون را احساس می‌کنید یا حس درد دارید، باید بررسی کنید که آیا تامپون به‌درستی جای‌گذاری شده است یا خیر.

امکان ندارد تامپون داخل واژن گم شود. تامپون‌ به وسیله واژن در محل خود ثابت باقی می‌ماند و با جذب هرچه بیشتر خون اندازه آن افزایش می‌یابد. اگر برای خارج کردن تامپون دچار مشکل شدید، می‌توانید از پزشک و کادر درمان کمک بخواهید.

توجه: همیشه تامپونی را انتخاب کنید که در بازه مورد نیاز شما، حداقل جذب رطوبت را داشته باشد. یعنی اگر با یک تامپون با جذب متوسط نیاز شما رفع می‌شود، تامپونی با قدرت جذب بالاتر استفاده نکنید، زیرا باعث خشکی و خارش واژن خواهد شد.

نکته بسیار مهم: هرگز هیچ تامپونی را بیش از 8 ساعت نگه ندارید. حتی بهتر است تامپون را هم مانند نوار بهداشتی، نهایتاً 4 ساعت یک‌بار عوض کنید. عفونت‌های باکتریایی ناشی از عدم تعویض بلندمدت تامپون، بسیار جدی هستند.

کاپ قاعدگی

کاپ قاعدگی جایگزینی برای انواع تامپون‌ها و نوارهای بهداشتی محسوب می‌شود. این کاپ‌ها سیلیکونی بوده و داخل واژن قرار می‌گیرند. کاپ قاعدگی به جای جذب خون آن را جمع‌آوری می‌کند. برخلاف تامپون‌ها و نوارهای بهداشتی که بلافاصله پس از استفاده دور انداخته می‌شوند، شما می‌توانید کاپ‌های قاعدگی را شسته و مجدداً از آن‌ها استفاده کنید.

نکته: برای شست‌وشوی کاپ قاعدگی از شوینده‌های معطر یا روغنی استفاده نکنید تا باعث تحریک واژن و خارش و التهاب آن نشود.

پریودهای نامنظم

زنان از جنبه‌های مختلف، از جمله ویژگی‌های قاعدگی‌، با یک‌دیگر تفاوت دارند. چرخه قاعدگی در برخی از بانوان کاملاً منظم است در حالی که در برخی دیگر نامنظم و غیر قابل پیش‌بینی است. به این حالت پریود نامنظم گفته می‌شود.

علائم قاعدگی نامنظم

ازجمله علائم قاعدگی نامنظم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زمان بین چرخه‌های قاعدگی شروع به تغییر می‌کند.
• در طول هر قاعدگی شما میزان خون بیشتر یا کمتر از حد معمول از دست می‌دهید.
• تعداد روزهایی که پریودتان طول می‌کشد بسیار متفاوت است.

علت‌ بروز قاعدگی نامنظم

قاعدگی نامنظم می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. تغییر در سطوح هورمون‌های استروژن و پروژسترون بدن می‌تواند الگوی طبیعی قاعدگی شما را بر هم بزند. به همین سبب دختران جوانی که در سن بلوغ هستند یا بانوانی که نزدیک به سن یائسگی هستند، پریودهای نامنظمی را تجربه می‌کنند.

سایر علت‌های شایع قاعدگی نامنظم عبارتند از:

• استرس (فیزیکی یا روحی)
• داشتن دستگاه داخل رحمی یا همان IUD
• تغییر قرص‌های ضد بارداری یا استفاده از برخی داروهای خاص
• انجام‌دادن ورزش‌های سنگین
• سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) (ایجاد کیست‌های ریزی درون تخمدان که باعث ترشح هورمون‌های مردانه می‌شوند)
• بارداری یا شیردهی
• پرکاری تیروئید یا کم‌کاری تیروئید
• وجود پولیپ در جداره رحم (سلول‌های دیواره رحم که بیش از حد رشد و تکثیر می‌یابند و می‌توانند خوش‌خیم یا سرطانی باشند) یا افزایش ضخامت دیواره رحم
• فیبروم یا فیبروئیدهای رحمی (رشد بافت پیوندی فیبروز یا بافت عضلانی درون یا اطراف رحم)

اثرات جانبی مصرف قرص‌های ضد بارداری

قرص‌های ترکیبی پیشگیری از بارداری که با عنوان قرص‌های ضد بارداری نیز شناخته می‌شوند، قرص‌هایی خوراکی حاوی استروژن و پروژسترون هستند. قرص‌های ترکیبی ضد بارداری از وقوع فرآیند تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کنند. این داروها همچنین از طریق اعمال تغییرات در مخاط دهانه رحم و همچنین جداره رحم (اندومتر) از الحاق اسپرم و تخمک جلوگیری می‌کنند.

همانند سایر داروها، قرص‌های ضد بارداری نیز عوارض جانبی دارند که لازم است از آن‌ها اطلاع داشته باشید. مصرف این داروها عوارض جانبی جزئی و همچنین عوارض جدی نادری را ممکن است به همراه داشته باشد.

عوارض جانبی جزئی استفاده از قرص‌های ضد بارداری

• حالت تهوع
• حساس‌شدن سینه‌ها یا افزایش اندازه آن‌ها
• سردرد
• لکه‌بینی یا خونریزی ناگهانی
• عدم وقوع قاعدگی یا آمنوره
• افزایش وزن
• تغییرات خلق
• کاهش میل جنسی
• ترشحات واژن
• تغییر در تحمل لنزهای تماسی چشم و نیز تغییر در کیفیت دید در افرادی که از لنزهای تماسی چشم استفاده می‌کنند

عوارض جانبی جدی اما نادر قرص‌های ضد بارداری

• تشکیل لخته‌های خونی
• بالا رفتن فشار خون
• تومورهای کبدی
• احتمال بروز سرطان سینه
• احتمال بروز سرطان دهانه رحم

لکه‌بینی قاعدگی چیست؟

یک سیکل قاعدگی می‌تواند بین 15 تا 45 روز طول بکشد. با این حال، ممکن است هر بانو در طول چرخه قاعدگی‌اش خونریزی‌های موقتی را تجربه کند که خونریزی قاعدگی نیستند. این خونریزی‌ها ممکن است در هر زمانی از چرخه قاعدگی، قبل از پریود، اواسط سیکل قاعدگی یا حتی بعد از آن رخ دهند. به این نوع خونریزی، لکه‌بینی گفته می‌شود.

علل لکه‌بینی

عوامل مختلفی می‌تواند سبب لکه‌بینی شود که ازجمله آن‌ها می‌توان به استرس، ابتلا به عفونت، تغییر داروهای ضد بارداری، اختلال در تعادل هورمون‌ها، پولیپ‌ها و فیبروم‌ها (این دو مورد ضایعه‌های غیر طبیعی و اغلب خوش‌خیم هستند که در دستگاه تولید مثلی بانوان ظاهر می‌شوند)، بارداری، شیردهی، تخمک‌گذاری، ورود به دوره یائسگی و همچنین سرطان دهانه رحم، رحم و تخمدان‌ها اشاره کرد.

لکه‌بینی در دوران بارداری

لکه‌بینی ممکن است در زمان‌های مختلف چرخه قاعدگی یا حتی ابتدای دوران بارداری نیز رخ دهد. لکه‌بینی در مراحل ابتدایی بارداری ممکن است در واقع خونریزی لانه‌گزینی باشد که طی آن جنین در حال نمو به دیواره رحم متصل می‌شود. لکه‌بینی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که در صورتی که باردار نبودید در آن زمان پریود می‌شدید.

گاهی‌اوقات افراد با خونریزی شدید مواجه می‌شوند که ممکن است به دلیل حاملگی خارج رحمی (Ectopic pregnancy) باشد. بارداری خارج رحمی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده در جایی خارج از رحم، معمولاً در یکی از لوله‌های فالوپ، لانه‌گزینی کند. در صورت تجربه خونریزی شدید از ناحیه واژن در دوران بارداری، حتماً با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

نکته: تقریباً ۲۰ درصد از بانوان لکه‌بینی را در ۱۲ هفته اول بارداری خود تجربه می‌کنند. ۵ درصد از بانوان نیز شاهد بروز لکه‌بینی اواسط سیکل خود هستند.

تفاوت بین لکه‌بینی و قاعدگی

بزرگ‌ترین تفاوت بین قاعدگی و لکه‌بینی در میزان خون ازدست‌رفته است. یک قاعدگی معمولاً چندین روز به طول می‌انجامد و برای کنترل خونریزی شما به تامپون یا نوار بهداشتی احتیاج خواهید داشت. اما میزان خون از دست رفته در طول لکه‌بینی معمولاً به اندازه‌ای نیست که به استفاده از محصولات بهداشتی نیاز باشد.

خود خونریزی به‌تنهایی می‌تواند نشانگر خوبی باشد که آیا شما در حال تجربه قاعدگی هستید یا این مورد تنها یک لکه‌بینی است. به طور معمول، اکثر بانوان تصوری کلی درباره زمان شروع قاعدگی خود و همچنین مدت‌زمانی که طول می‌کشد دارند؛ بنابراین اگر خونریزی شما خارج از سیکل قاعدگی معمول رخ داده است و میزان خونریزی به اندازه یک پریود معمولی نیست، به احتمال بسیار قوی در حال تجربه لکه‌بینی هستید.

نکته دیگر اینکه رنگ خون در این دو متفاوت است. خون تولیدشده در دوران قاعدگی معمولاً تیره‌تر از خون ازدست‌رفته طی لکه‌بینی است. همچنین اگر علاوه بر خونریزی علائم دیگر قاعدگی مانند حساس‌شدن پستان‌ها یا کرامپ (انقباض و به دنبال آن دردهای شکمی) را ندارید می‌توانید چنین استنباط کنید که خونریزی شما از نوع لکه‌بینی است.

اگر به طور معمول این علائم را درست قبل از قاعدگی خود تجربه می‌کنید و این علائم در طول زمانی که متوجه خو‌نریزی‌های نامنظم می‌شوید وجود ندارند، بنابراین به احتمال قوی خونریزی شما از نوع لکه‌بینی است.

درمان لکه‌بینی

اگر به طور منظم دچار لکه‌بینی می‌شوید بهتر است دراین‌باره با یک متخصص زنان مشورت کنید. پزشک متخصص علاوه بر بررسی علائم و انجام معاینات فیزیکی، ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند معاینه لگن، تست پاپ اسمیر (تستی برای تشخیص سرطان دهانه رحم)، تست بارداری، سونوگرافی واژن یا شکم را برای بررسی بیشتر علت لکه‌بینی تجویز کند.

پس از نهایی‌شدن تشخیص، اگر علت بروز لکه‌بینی ابتلا به یک عامل عفونی باشد، پزشک برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد و در صورت هرگونه اختلال در سطوح هورمون‌های جنسی قرص ضد بارداری یا هورمون‌تراپی برایتان تجویز خواهد شد. در صورت ابتلا به پولیپ یا فیبروم، به احتمال زیاد عمل جراحی یکی از گزینه‌های اصلی درمان لکه‌بینی خواهد بود.

چرخه قاعدگی هر زن متفاوت است، بنابراین ممکن است گاهی شما میان قاعدگی‌ها، لکه‌بینی را نیز تجربه کنید. با این حال، اگر این اتفاق به یک رویداد عادی و روتین تبدیل شود، برای بررسی علل زمینه‌ای آن حتماً باید به یک متخصص مراجعه کنید. فراموش نکنید اگر دچار خونریزی‌های نامنظم هستید نوبت دکتر خود را به هیچ‌وجه به تعویق نیندازید.

در دوران قاعدگی بهتر است چه غذاهایی بخوریم؟

مصرف برخی از مواد غذایی می‌تواند به شما کمک کند دوران قاعدگی تحمل‌پذیرتری را تجربه کنید. اکنون به برخی از این مواد غذایی اشاره می‌کنیم:

1) آب

مصرف مقدار کافی آب برای سلامتی خصوصاً در دوران پریود ضروری است و می‌تواند احتمال بروز سردردهای ناشی از کم‌آبی را کاهش دهد. از دیگر مزایای نوشیدن مقدار کافی آب، جلوگیری از نفخ است.

2) امگا 3

ماهی‌ها به خصوص ماهی سالمون، ماهی تن و ساردین منابع سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. این مواد مغذی سبب کاهش التهاب در بدن شده و می‌توانند در مقابله با درد پریود مؤثر باشند. سایر منابع غذایی حاوی امگا 3 عبارتند از:

• دانه کتان و روغن دانه کتان
• دانه چیا
• گردو
• روغن جلبک
• روغن دانه سویا و کانولا
• مواد غذایی غنی‌شده نظیر انواع ماست، آبمیوه و شیرهای گیاهی

3) شکلات تلخ

شکلات تلخ منبع غنی از آهن و منیزیم است. مصرف مقادیر کافی آهن می‌تواند از بروز کمبود آهن در بدن جلوگیری کند. چون فرد در دوران قاعدگی خون از دست می‌دهد، سطح آهن بدن ممکن است به طور قابل توجهی افت کند و سبب بروز آنمی یا کم‌خونی شود؛ خصوصاً اگر فرد قاعدگی‌های سنگینی را تجربه کند.

هر 28 گرم شکلات تلخ حاوی 3.4 میلی‌گرم آهن است. مصرف این مقدار شکلات تلخ می‌تواند نزدیک به ۱۹ درصد از ۱۸ میلی‌گرم آهن توصیه‌شده در روز برای بانوان بالغ را تأمین کند.

علاوه بر این، شکلات تلخ منیزیم بدن را نیز افزایش می‌دهد. طبق یک مطالعه انجام‌شده در سال ۲۰۱۵، علائم سندرم پیش از قاعدگی در افراد دچار کمبود منیزیم شدیدتر است.

4) گوشت

گوشت بدون چربی (گوشت قرمز یا مرغ) از منابع غنی آهن و پروتئین محسوب می‌شوند؛ خصوصاً برای بانوانی که قاعدگی‌های سنگینی دارند.

5) عدس و لوبیا

عدس و لوبیا از دیگر منابع غنی آهن و پروتئین محسوب می‌شوند. مصرف مقادیر کافی پروتئین برای سلامت بدن به‌خصوص در دوران قاعدگی بسیار ضروری است و می‌تواند تمایل شما برای مصرف مواد غذایی مضر را کاهش دهد. همچنین حبوبات حاوی زینک هستند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۷ انجام شد نشان می‌دهد مصرف زینک می‌تواند باعث تسکین انقباضات شکمی دردناک دوران قاعدگی شود.

از کدام مواد غذایی نباید در دوران قاعدگی استفاده کنیم؟

همان‌طور که مصرف برخی از مواد غذایی موجب تسکین علائم قاعدگی می‌شود، برخی دیگر می‌توانند باعث بدتر شدن علائم شوند. همچنین برخی از مواد غذایی می‌توانند سبب التهاب یا نفخ شوند.

مواد غذایی ممنوع در دوران قاعدگی عبارتند از:

• محصولات لبنی (اگر 3 تا 4 روز پیش از شروع قاعدگی، مصرف محصولات لبنی را متوقف کنید، درد بسیار کمتری را تجربه خواهید کرد.)
• مواد غذایی بسیار فرآوری‌شده که با عنوان غذاهای فوق فرآوری‌شده نیز شناخته می‌شوند
• غذاهای دارای قند بالا
• محصولات پخته‌شده با آرد سفید مانند نان یا پاستا
• مواد غذایی نفاخ مانند گل کلم و کلم بروکسل

علاوه بر این، کاهش مصرف نمک می‌تواند به کاهش نفخ مرتبط با قاعدگی و همچنین افزایش وزن کمک کند. نتایج مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۹ انجام شد نشان می‌دهد افزایش دریافت نمک می‌تواند احتمال بروز نفخ را افزایش دهد. البته این مطالعه مسئله نفخ را به طور کلی بررسی کرده، اما ارتباطی با نفخ مرتبط با قاعدگی را بیان نکرده است.

انجمن قلب آمریکا اعلام کرده است مصرف روزانه نمک، برای اکثر مردم، نباید از ۱۵۰۰ میلی‌گرم تجاوز کند. مصرف نمک کمتر از این مقدار نیز می‌تواند احتمال بروز نفخ را کاهش دهد.

سؤالات متداول

درباره قاعدگی سؤالاتی وجود دارد که مرتب پرسیده می‌شوند. برخی از موارد مطرح شده بر پایه عقاید قدیمی است و هیچ‌گونه اساس علمی ندارد.
در ادامه، سراغ برخی از سؤالاتی می‌رویم که معمولاً بانوان در رابطه با قاعدگی مطرح می‌کنند. سپس به آن‌ها پاسخ می‌دهیم.

1) آیا می‌توانم در زمان پریود حمام کنم؟

برخلاف تصورات اشتباه و رایج در این زمینه، استحمام یا دوش‌گرفتن در طول قاعدگی می‌تواند برای شما مفید باشد. یکی از مهم‌ترین فواید آن، حفظ بهداشت فردی است. یک دوش آب گرم همچنین می‌تواند:

• از بروز عفونت‌هایی مانند عفونت‌های قارچی واژینال، واژینوز باکتریایی (عفونت ناشی از تجمع مقدار بسیار زیادی باکتری در واژن) و عفونت‌های مجاری ادراری جلوگیری کند.
• به رفع گرفتگی عضلات و سایر علائم قاعدگی و نیز آرام‌شدن انقباضات شکمی کمک کند.
• گردش خون در نواحی لگن را افزایش و در نتیجه درد و علائم یبوست را کاهش دهد.

2) آیا می‌توانم در طول قاعدگی شنا کنم؟

ضرورتی ندارد به خاطر قاعدگی فعالیت‌های روزمره خود را تغییر دهید. این موضوع شامل ورزش و شنا نیز می‌شود. تصورات اشتباهی درباره شناکردن در طول دوران پریود وجود دارد؛ شما می‌توانید در طول دوران قاعدگی خود برنامه شنا نیز داشته باشید. فقط فراموش نکنید برای جلوگیری از نشت جریان خون از تامپون یا کاپ قاعدگی استفاده کنید. جالب است بدانید بسیاری از شناگران حرفه‌ای در طول دوران قاعدگی خود در مسابقات حضور یافته‌اند.

نکته: احتمال ابتلا به عفونت‌های واژینال در دوران پریود بیشتر است. اگر قصد شنا کردن در این دوران را دارید، حتماً از پاکیزگی آب اطمینان حاصل کنید.

3) آیا می‌توانم در طول دوران پریود موهای خود را رنگ کنم؟

اگرچه بسیاری از مردم بر این باورند که مو در دوران قاعدگی کمتر رنگ می‌گیرد، اما شواهد علمی کمی در این باره وجود دارد. ساقه مو بافت مرده است که نمی‌تواند تحت تأثیر هورمون‌ها قرار بگیرد. با این حال ممکن است پوست سر در این دوران تحریک‌پذیر و حساس شود. بنابراین رنگ‌کردن مو ممکن است باعث تحریک پوست سر شود.

سخن پایانی

قاعدگی بخش مشترک زندگی تمام زنان در سراسر دنیاست. شما می‌توانید به آن عادت کنید اما به خاطر علائم ناخوشایند و دردی که به همراه دارد نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید. با این حال، شناخت هر یک از این علائم و نحوه رویارویی با آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا راحت‌تر با آن‌ها کنار بیایید.

در نهایت، نباید نقش یک رژیم غذایی سالم و فعالیت‌های ورزشی را در کنترل قاعدگی دست کم بگیرید. فعالیت‌های ورزشی منظم حتی می‌توانند درد قاعدگی را به طور کامل برطرف کنند. در یک کلام، داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند تمامی ابعاد زندگی را بهبود ببخشد.

از تجربه خودتان بگویید

قاعدگی دوره‌ای است که ما در آن باید بیش از هر زمان دیگر با بدن خود مهربان باشیم. همه ما تا حد زیادی سازوکار بدن‌مان را می‌شناسیم و می‌دانیم در این روزها باید چه کارهایی انجام بدهیم تا درد و عوارض کمتری را تحمل کنیم. شما برای تسکین علائم خود از چه روشی استفاده می‌کنید؟ اگر از راهکارهایی متفاوت با مواردی که در این مقاله ارائه شد کمک می‌گیرید، لطفاً آن‌ها را با ما نیز به اشتراک بگذارید.

تیم نویسندگان

دکتر مهدیه بهشادفر

• انواع ویتامین‌های گروه ب و نقش آن‌ها در سلامت بدن
• کک و مک چیست؟ با علت بروز و روش‌های درمان آن آشنا شوید
• زخم معده + مهم‌ترین علل، علائم و راه‌های درمان آن
• 14 خواص چای سبز برای سلامت پوست و مو